Het schilderspaar woonde en werkte tussen 1910 en 1942 in Nederland en werd sterk beïnvloed door verschillende nationale en internationale avant-gardistische kunststromingen. In de tentoonstelling zijn ruim tachtig van hun schilderijen en tekeningen bij elkaar gebracht. Deze worden gecombineerd met enkele werken van tijdgenoten die hen inspireerden, zoals Leo Gestel, Jan Sluijters en Charley Toorop.
Else Berg (1877-1942), geboren in het voormalig Duitse Opper-Silezië, was als schilder altijd al succesvol. Voor de uit Zutphen afkomstige Samuel Leser (Mommie) Schwarz (1876-1942) kwam de waardering als
kunstschilder pas aan het eind van de jaren twintig. De kunstenaar was de vijftig toen al gepasseerd. Na zijn dood raakte hij wat in de vergetelheid, maar sinds kort neemt de interesse voor zijn werk volgens het JHM weer toe.
Berg en Schwarz gingen vanaf 1909 intensief met elkaar om en maakten geregeld reizen naar het buitenland. Ook tijdens deze reizen maakten de twee kunstenaars veel werken. En ze beïnvloeden elkaar overduidelijk. Volgens het JHM is bij sommige werken het onderscheid zelfs niet of nauwelijks te maken.
Vanaf 1914 verbleven ze vaak in de omgeving van Bergen waar ze deel gingen uitmaken van de Bergense School, een expressionistische stroming in de Nederlandse schilderkunst. Daarnaast waren Berg en Schwarz ook in Amsterdam actief in de kunstwereld.
Tweede Wereldoorlog
Na het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog werd het voor de kunstenaars als snel onmogelijk om te exposeren. Ze weigerden beiden een Jodenster te dragen en doken ook niet onder. Op 12 november 1942 werden ze opgepakt en via Westerbork afgevoerd naar Auschwitz. Daar werden ze direct na aankomst vermoord.
In de tentoonstelling Else Berg en Mommie Schwarz. Schilderspaar uit de Nederlandse avant-garde is werk uit de collectie van het JHM te zien, aangevuld met schilderijen, tekeningen en grafisch werk uit de collecties van onder meer het Stedelijk Museum en het Singer Museum en particuliere verzamelaars.
Bij de tentoonstelling verschijnt een dubbelmonografie over het kunstenaarspaar.
De tentoonstelling in het JHM is tot en met 24 juni 2012 te bezoeken
