Vier dagen voor het bombardement op Rotterdam in 1940 werd ook Amsterdam gebombardeerd. Bij dit bombardement op de Blauwburgwal, in de ochtend van 11 mei, vielen 44 doden. Door het project Amsterdamse Doodsoorzaken van de Radboud Universiteit worden die doden nu, meer dan 75 jaar na dato, bekend.
Historisch demograaf Angélique Janssens, projectleider van het Amsterdamse Doodsoorzaken project, was blij verrast toen ze over de vondst hoorde:
‘Dit soort bijvangst is erg interessant aan ons project, we stuiten zo elke keer weer op nieuwe boeiende verhalen uit de Amsterdamse geschiedenis. Hoewel dit wel een heel bijzondere ontdekking is.’
Het verhaal startte bij Amsterdammer Fred Geukes Foppen. Hij werkt als vrijwilliger mee aan het project en stuitte bij het invoeren van een scan van het register op iets eigenaardigs.
‘Ik kreeg een register uit 1940 om in te voeren en daar stonden ineens tientallen mensen op waarbij als doodsoorzaak werd vermeld “bominslag”.’
Geukes Foppen ging vervolgens verder zoeken, want in het Doodsoorzakenregister staan geen namen. Via andere bronnen vond de Amsterdammer vervolgens de namen van de slachtoffers, en hun voormalige adressen. Veel van hen woonden op en rond de Blauwburgwal.
Blauwburgwal-bombardement
Nog later kwam Geukes Foppen er achter dat 44 doden en 79 gewonden vielen bij een bombardement door een Duitse bommenwerper in de ochtend van 11 mei 1940. De bommen verwoestten ook een aantal huizen op de hoek met de Herengracht. Geukes Foppen:
‘Van alle 44 slachtoffers heb ik inmiddels de namen, en van de 38 Amsterdammers weet ik waar ze woonden. Van de zes niet-Amsterdammers is dat moeilijker te vinden.’
Meer dan een paar regels in de ochtendkrant is er destijds niet aan besteed. En een paar dagen later vond het veel grotere bombardement op Rotterdam plaats.
Het project Amsterdamse Doodsoorzaken is een vorm van ‘citizen science’ waarbij vrijwilligers wetenschappers kunnen helpen met het verwerken van bronnen. Om de vrijwilligers zo nauw mogelijk bij het project te betrekken en betrokken te houden, worden er lezingen en rondleidingen op het archief georganiseerd.
Artikelen over de meidagen van 1940
Boek: Mei 1940 – De strijd op Nederlands grondgebied
