Een bijzondere sleutel, afkomstig van de overwinteringsplek van Willem Barentsz op Nova Zembla, is sinds kort te bewonderen in museum ’t Behouden Huys op Terschelling. Het object is in langdurige bruikleen gegeven door het Rijksmuseum.
In 1596 ondernam Willem Barentsz een derde poging om een noordoostelijke zeeroute naar Azië te vinden. Zijn schip kwam echter vast te zitten in het poolijs. Barentsz en zijn mannen besloten toen van wrakhout van het schip een huis te bouwen, waarin de winter kon worden doorgebracht. Dit huis werd bekend onder de naam Het Behouden Huys.
Toen de lente aanbrak, besloten de zestien expeditieleden een sloep te bouwen waarmee ze konden proberen terug te reizen naar de bewoonde wereld. Willem Barentsz overleed echter een week na vertrek. De rest van de bemanning wist in leven te blijven en werd opgepikt door een Nederlands handelsschip.
Tastbare herinnering
In 1871, ruim 275 jaar na deze hachelijke onderneming, ontdekte de Noorse schipper Elling Carlsen de achtergelaten hut op Nova Zembla. Onder de vele vondsten bevond zich de sleutel van een kist, vermoedelijk meegenomen vanuit Nederland door Barentsz en zijn bemanning. Dit voorwerp werd later opgenomen in de maritieme collecties van het Rijksmuseum.
Museum ’t Behouden Huys, dat vernoemd is naar het onderkomen op Nova Zembla, is opgetogen dat het de sleutel nu aan het publiek kan tonen aangezien het een tastbare herinnering is aan de zestiende-eeuwse expeditie. “Voor ons is het heel belangrijk dat we eindelijk een object hebben dat echt met Barentsz en zijn mannen vanuit Nederland naar Nova Zembla is gegaan,” aldus conservator Richard van der Veen tegenover Omrop Fryslân.
De sleutel heeft een plek gekregen in een speciaal ontworpen vitrinekast. Het museum hoopt dat het object, ondanks de huidige bruikleenstatus, permanent op Terschelling kan blijven. Het waddeneiland heeft een bijzondere band met Willem Barentsz, omdat de zeevaarder er rond 1550 werd geboren.