Stalins enige dochter, Svetlana, leeft al jaren een teruggetrokken bestaan in de Amerikaanse staat Wisconsin. Documentairemaakster Svetlana Parshina vond haar en legde haar levensverhaal vast in de documentaire ‘Svetlana about Svetlana’.
De documentaire die momenteel op het filmfestival van Wisconsin wordt getoond, laat het verhaal zien van een oude vrouw die volgens vrienden: ‘De werelds haat tegen Stalin op haar schouders voelt’. Ze leeft al jaren een teruggetrokken leven en verandert regelmatig van achternaam, zoals ze ook van echtgenoot en van locatie verandert.
Toen ze werd gevonden door Parshina wilde ze pas na heel lang aandringen haar verhaal doen op voorwaarde dat de filmmakers hun apparatuur verborgen hielden, zodat de buren geen argwaan kregen. Inmiddels is Lana Peters, zoals ze tegenwoordig heet, alweer verhuisd en weet alleen haar dochter Olga waar ze is.
Het gezin Stalin
De inmiddels 84 jaar oude Svetlana was de dochter van Jozef Stalin en diens tweede vrouw, Nadezhda Alliluyeva. Ze kregen naast Svetlana ook nog een zoon, Vasili. Nadezhda Alliluyeva stierf toen Svetlana zes jaar oud was. Volgens sommigen pleegde ze zelfmoord, anderen zeggen dat Stalin haar ombracht na een ruzie.
Na hun moeders dood werden beide kinderen opgevoed door een kindermeisje, zoals dat bij de meeste hoge Sovjet-officieren gewoon was. Hoewel de relatie tussen Stalin en zijn eerste zoon Jakov, geboren uit Stalins eerste huwelijk, dusdanig slecht was dat Jakov zelfmoord probeerde te plegen, hadden zowel Svetlana als Vasili een goede band met hun vader, die ze overigens niet vaak zagen.
Liefde
Toen Svetlana 16 was, werd ze verliefd op een Joodse filmmaker. Ze vertelde dit aan Stalin, maar die wees de relatie af en stuurde de filmmaker, Aleksei Kapler, naar een werkkamp in de noordpoolcirkel. Op haar zeventiende werd Svetlana verliefd op een Joodse medestudent. Daarmee mocht ze trouwen op de voorwaarde dat Stalin hem nooit hoefde te ontmoeten. Ze kregen een zoon, Jozef, maar scheidden twee jaar later (1947). Jozef is het enige kleinkind die zijn grootvader heeft gekend. Stalin stierf toen Jozef acht jaar oud was. Jozef vertelde in een televisie-interview voor een Russische zender over zijn moeders vlucht naar de Verenigde Staten. Hijzelf werd hartchirurg en overleed in 2008.
Svetlana trouwde in 1949 met Yuri Zhdanov, de zoon van Stalins rechterhand, Andrei Zhdanov. Uit dat huwelijk werd een dochter geboren, Yekaterina, maar het huwelijk hield ook niet lang stand.
Na Stalins dood
Na de dood van Stalin werkte Svetlana aanvankelijk onder haar moeders achternaam als lerares en vertaalster in Moskou. Ze studeerde Amerikaanse geschiedenis en Engels. In 1963 werd Svetlana verliefd op de Indiase communist Brajesh Singh. Ze kregen van de communistische partij geen toestemming om te trouwen. In 1966 overleed Singh en reisde Svetlana naar India om daar zijn stoffelijke resten naar zijn familie te brengen.
Vanaf dat moment reisde Svetlana naar verschillende plekken en bleef ze nooit ergens lange. Ze reisde weer naar India, naar Italië, naar de Verenigde Staten, terug naar Moskou en woonde korte tijd in Engeland. Toen ze in 1967 aankwam in New York gaf ze een persconferentie waarin ze afstand nam van haar vaders regime en de Sovjet-politiek.
In 1970 ontmoette ze Olgivanna Lloyd Wright, de weduwe van de Amerikaanse architect en schrijver Frank Lloyd Wright. Die beweerde dat Svetlana de spirituele opvolger was van haar eigen overleden dochter en daarom met haar dochters weduwnaar zou moeten trouwen, William Wesley Peters. Dat deed Svetlana en samen kregen ze een dochter, Olga. Ook dat huwelijk was geen groot succes, maar hield uiteindelijk nog tot 1982 stand vanwege de druk van Olgivanna.
In 2007 wist Svetlana Parschina Stalins dochter in Wisconsin te vinden en werd er een documentaire over haar leven gemaakt. “Mensen zeggen, ‘Stalins dochter, Stalins dochter’, alsof ze denken dat ik rondloop met een geweer om de Amerikanen neer te schieten”, zegt Svetlana tijdens het interview. “Of ze zeggen: Nee, nu is ze één van ons, een Amerikaanse staatsburger. Nee, ik ben geen van beide, ik zit ergens in het midden en dat kan niemand begrijpen.”
