Standbeeld voor verzetsvrouw Jacoba van Tongeren

In Amsterdam is afgelopen weekend een standbeeld van verzetsvrouw Jacoba van Tongeren onthuld. Tijdens de Tweede Wereldoorlog richtte zij een grote verzetsgroep op en verleende daarmee steun aan zeker 4500 onderduikers. Haar standbeeld heeft een plek gekregen op een pleintje tegenover de Antillenstraat in Amsterdam-West, waar Van Tongeren woonde.

Het verhaal van Jacoba van Tongeren was lange tijd bij slechts weinig mensen bekend. Dankzij een boek uit 2014 van haar neef Paul van Tongeren veranderde dat. Het boek is gebaseerd op de memoires van de verzetsvrouw. Haar verzetsgroep, genaamd Groep 2000, zorgde tussen 1940 en 1945 voor duizenden onderduikers in Amsterdam en stond aan de wieg van het blad Vrij Nederland. In plaats van namen en adressen gebruikte de groep cijfercodes waardoor veel onderduikers de oorlog overleefden. Dankzij de codes kenden de onderduikers en verzetsleden elkaar namelijk niet bij naam, waardoor ze elkaar niet konden verraden.

Van Tongeren regelden niet alleen een onderduikadressen voor vervolgden, maar bleef gedurende de onderduik bij hen betrokken. Zo leverde ze onder meer voedselbonnen (wat haar de bijnaam de ‘Bonnenkoningin’ opleverde), zorgde ze voor persoonsbewijzen en werd er zo nodig medische hulp ingeschakeld.

Sterke vrouw

Het beeld van de verzetsvrouw is ontworpen door Fabio Pravisani. Hij heeft de Amsterdamse geprobeerd neer te zetten als “een sterke vrouw, getekend door wat ze heeft meegemaakt, maar desondanks fier en trots”. Bij de onthulling waren afgelopen weekend verschillende prominenten aanwezig, waaronder burgemeester Femke Halsema en oud-burgemeester Job Cohen, tegenwoordig voorzitter van het Amsterdams 4 & 5 mei comité. Een nabijgelegen openbare basisschool heeft het beeld geadopteerd. Jaarlijks zullen leerlingen er op 4 mei een herdenking houden.

Meer Tweede Wereldoorlog
Boek: Jacoba van Tongeren

Marjan Schwegman over Jacoba van Tongeren