Op 20 april 1955 was op de Nederlandse televisie de eerste aflevering van de kinderserie Swiebertje te zien. De comedyserie kwam voort uit een reeks kinderboeken van de hand van John Henri uit den Bogaard en werd razend populair. Aan hoofdrolspeler Joop Doderer danken we het zogeheten Swiebertje-effect. De acteur was zo verkleefd met zijn rol dat kijkers hem altijd bleven associëren met Swiebertje, ook al speelde hij later hele andere rollen.
Hoofdrolspeler van de serie was de landloper Swiebertje die het steeds aan de stok kreeg met veldwachter Bromsnor (Lou Geels). Andere prominente rollen waren er voor Malle Pietje (Piet Ekel) en juffrouw Saartje (Riek Schagen e.a.), de huishoudster van de burgemeester (Bert Dijkstra) waar Swiebertje vaak een vers “kopjen kofjen” ging halen. De rol van Swiebertje werd vertolkt door acteur Joop Doderer. De serie eindigde in 1975 met het vertrek van Swiebertje naar Canada. Begin jaren negentig was er nog even sprake van een terugkeer van het programma, mogelijk in de vorm van een tv-film, maar daarvan kwam het nooit.
De eerste twee afleveringen van Swiebertje werden in 1955 live uitgezonden, vanuit Studio Irene. Daarna bleef het enkele jaren stil. Vanaf 1961 werd de comedy vervolgens als serie uitgebracht. In het eerste jaar zond men bewerkingen van de oorspronkelijke afleveringen uit 1955 uit, maar daarna volgden nieuwe afleveringen.
Niet alle afleveringen van Swiebertje zijn bewaard gebleven. Veel van de zwartwit-afleveringen die in de jaren 1964 tot 1972 werden opgenomen, gingen verloren omdat ze op zogeheten Ampex-banden werden opgenomen en later zijn gewist. Verschillende zwartwit-afleveringen uit de periode 1961 tot en met 1963 bleven wel bewaard, net zoals de kleuren-afleveringen uit de latere jaren.
Swiebertje was zeer populair, niet alleen bij kinderen maar ook bij volwassenen. In 1972 trok het programma maar liefst zes miljoen kijkers. Kijkcijfers waar televisieprogramma’s vandaag de dag alleen maar van kunnen dromen.
Swiebertje-effect
In de filmwereld kennen we vandaag de dag nog het Swiebertje-effect. Hiermee wordt bedoeld dat een acteur dusdanig met zijn rol wordt geassocieerd, dat hij daarna eigenlijk geen andere rollen meer kan spelen. Dit was zeker het geval bij Joop Doderer. Toen die bijvoorbeeld in Enschede eens op het toneel verscheen vanwege zijn rol in de musical My Fair Lady, werd hij zingend door het publiek onthaald met het liedje Daar komt Swiebertje, het beginliedje van de populaire kinderserie.
De Fabeltjeskrant – Poppenserie voor kinderen
DVD: Swiebertje Box – Deel 1 t/m 5