Religieus syncretisme, religieuze kruisbestuiving

Het begrip syncretisme is een term die te maken heeft met religie. Wat betekent syncretisme precies en waar komt dit woord vandaan?

Syncretime: religies die naar elkaar toegroeien

Syncretisme is een begrip dat voor het eerst door de Griekse geschiedschrijver en filosoof Plutarchus (ca.46-120 na Chr.) werd gebruikt. Het was vooral Desiderius Erasmus die, gedurende de Renaissance, het begrip via zijn boek Adagia (1518) bekend maakte onder een groot publiek, mét een verwijzing naar Plutarchus. Sindsdien wordt de term gebruikt als begrip om aan te geven dat godsdiensten naar elkaar toegroeien. Taalkundig worden voor syncretisme ook wel eens termen als fusie of hybridisatie gebruikt.

Gebruik van de term en voorbeelden

Het begrip syncretisme wordt meestal uit de kast gehaald voor succesvolle religieuze mengvormen, bijvoorbeeld tussen christendom, jodendom, de islam, het boeddhisme of hindoeïsme. Voorbeelden van syncretische religies zijn er voldoende. Zo was er in de hellenistische periode (ca. 300 v.Chr – 300 na Chr.) sprake van veel syncretisme, vooral door de veroveringen van Alexander de Grote. De gnostiek, het shintoïsme in Japan, het christen-spiritisme, de Jezidi’s in Irak/Syrië, de alevieten, het soefisme, New Age en de vrijmetselarij zijn bekende voorbeelden van syncretische geloofsovertuigingen.

Overzicht van boeken over religieuze geschiedenis

Bronnen ▼