Onlangs verscheen het boek Militaire ooggetuigen. De strijd in mei 1940. Het beschrijft de meidagen aan de hand van de belevenissen van verschillende veteranen.
In de interviewcollectie van het Veteraneninstituut liggen veel opgenomen gesprekken met mannen die erbij waren toen op 10 mei 1940 de Duitsers ons land binnenvielen. De meesten van hen, veelal dienstplichtige militairen, hadden geen idee van de hogere politiek of de strategieën van generaals. Zij zaten in hun kazemat achter hun geweer of mitrailleur en deden hun plicht zo goed en zo kwaad als dat ging. Aan de hand van hun herinneringen reconstrueert Gielt Algra in Militaire ooggetuigen de meidagen.
Geen verrassing
Rond de Duitse inval in Nederland, dit jaar 75 jaar geleden, ontstaat nog weleens het idee dat hij als een verrassing kwam, een plotse overal in de nacht. Niets is minder waar. Het Nederlandse leger werd al in augustus 1939 gemobiliseerd. Vlak voor de inval werd het leger in verhoogde staat van paraatheid gebracht.
“We wisten dat de grote aanval moest komen.” – Karel Fibbe
Vanwege jarenlange bezuinigingen door de centrumrechtse kabinetten Colijn II, III, IV en V was het Nederlandse leger zwaar verwaarloosd. De achterstand qua uitrusting en training was zo groot dat die voor mei 1940 niet meer viel in te halen. De enige reden waarom Nederland het tot verrassing van de Duitsers toch nog bijna vijf dagen uithield, was de verbetenheid waarmee sommige soldaten zich hebben verzet.
Strijdtonelen
Het boek is ingedeeld in vijf hoofdstukken die ieder een strijdtoneel behandelen. Te beginnen met de IJssel- en Maaslinies die de eerste klap opvingen. Voor de daar gelegerde militairen was de oorlog ook het eerste voorbij. De veteranen werden veelal krijgsgevangen gemaakt.
“Die Duitsers hadden niets bij ons te zoeken, wij hadden ze niet uitgenodigd!” – Johan Seket
De strijd rond Den Haag krijgt ook aandacht. Daar landden Duitse para’s en luchtlandingseenheden op de vliegvelden Ockenburg, Ypenburg en Valkenburg. Hun doel was de regering in gijzeling te nemen, maar door de hard terugvechtende Nederlanders mislukte dat. De Duitse para’s kwamen daarop zelf in de problemen. Verder komen uiteraard de Grebbeberg, de Peel-Raamstelling en de gevechten rond de Rotterdamse Maasbruggen aan bod. Het laatste hoofdstuk is geheel gewijd aan de luchtstrijd en de piloten van de Militaire Luchtvaartafdeling.
Bescheiden veteranen
“Wij hadden op ons terrein gewonnen en toen kregen we het bevel te capituleren.” – Edward Hoppe
Militaire ooggetuigen is een goed verzorgd boek, hardcover en met foto’s. Het brengt op de valreep nog een aantal hoogbejaarde veteranen onder de aandacht van de lezer. Nog een paar jaar en de generatie van 1940 is niet meer onder ons.
Bekijk dit boek bij:
