Voor pampus liggen – Geschiedenis en betekenis

Voor pampus liggen, dat doen we allemaal wel eens. De een omdat hij/zij te weinig geslapen heeft, de ander omdat er te veel drank naar binnen is gegoten. Bij ‘voor Pampers liggen’ kunnen de meeste mensen zich nog wel iets voorstellen: een baby met bruine billen in de buurt van een drollenvanger cq. luier. Het gezegde ‘voor pampus liggen’ is minder bekend.

De uitdrukking gaat volgens De Dikke Van Dale terug op een aangeslibde stroomgeul die in het IJ bij Amsterdam lag. De ophoging zorgde bij eb voor oponthoud voor het scheepsverkeer. Binnenvarende schepen moesten wachten tot het weer vloed was om verder te kunnen varen.

Als je ‘voor pampus ligt’ ben je uitgeteld of heb je een flinke kater. De laatste betekenis, stevig gedronken hebben, wordt sinds 1950 aan het gezegde gekoppeld. Vermoedelijk zetten de VOC-matrozen het namelijk op een zuipen als ze met hun schip moesten wachten tot het vloed werd.

Stelling van Amsterdam

Tussen 1887 en 1895 hoogde de stad Amsterdam Pampus op als onderdeel van de Stelling van Amsterdam. Op het eiland kwam een fort te staan, dat extra bescherming moest bieden bij een vijandelijke aanval. Uiteindelijk is het verdedigingsfort nooit gebruikt en in 1933, een jaar na het gereedkomen van de Afsluitdijk, sloot de overheid het defensieve eilandje. Tegenwoordig is Pampus een mini-eilandje dat bezichtigd kan worden.

Bronnen ▼