Het Mauritshuis in Den Haag heeft een zeldzaam schilderij verworven van Willem Buytewech. Van de schilder zijn slechts zes schilderijen bekend. Met Vrolijk gezelschap in de open lucht uit circa 1616-1617 haalt het museum naar eigen zeggen “een sleutelstuk binnen in de ontwikkeling van de vroege Hollandse genreschilderkunst”.
Uit het begin van de zeventiende eeuw had het Mauritshuis al wel landschappen, stillevens, historiestukken en portretten in de collectie, maar nog geen representatief genrestuk (schilderijen met een voorstelling ontleend aan het dagelijks leven).
Het onderwerp van feestende, etende en flirtende jongeren, is door Buytewech op het aangekochte werk volgens het Mauritshuis virtuoos en komisch weergegeven.
“In een paleisachtige omgeving zijn op een sjiek terras een aantal stellen geschilderd rondom een rijk gedekte tafel. Onduidelijk is alleen of het wel stellen zijn. Wie ‘gaat’ met wie en wie flirt met wie? Allen zijn naar de laatste mode gekleed, de dames met diepe decolletés, de heren in kleurrijke pakken en met hoge hoeden. Links speelt een aapje de hoofdrol: hij probeert de rok van één van de dames op te tillen, wat haar mogelijke partner tegenhoudt door tegelijkertijd met haar te ‘voetjevrijen’.”
Spraakmakende kunstenaar
Willem Buytewech was een spraakmakende kunstenaar in het Haarlem van het begin van de zeventiende eeuw. In zijn eigen tijd werd Buytewech ‘Geestige Willem’ genoemd, een verwijzing naar zijn geestige spitsvondigheden en de humor in zijn voorstellingen. Er is veel grafisch werk van hem bekend (125 tekeningen, 32 etsen) maar slechts zes van zijn schilderijen zijn overgeleverd.
Met de aankoop van ‘Vrolijk gezelschap’ zegt het Mauritshuis beter een ontwikkeling te kunnen illustreren die aan het begin van de Gouden Eeuw begon.
“Kort na 1600 deden talrijke nieuwe thema’s hun intrede in de Hollandse schilderkunst: verschillende soorten scènes die waren ontleend aan het dagelijks leven. Eén daarvan waren welgestelde, jonge mensen die (zouden we nu zeggen) samen aan het ‘chillen’ waren.”
Emilie Gordenker, directeur Mauritshuis, is vanzelfsprekend blij met de nieuwe aanwinst:
“Verwerven voor het museum is een onvoorspelbaar proces, dat jaren kan duren en regelmatig op niets uitloopt. Ik ben blij te kunnen zeggen dat we dit jaar een mooie oogst hebben voor het Mauritshuis; onlangs een portret van Constantijn Huygens door Daniel Seghers en Jan Cossiers samen. En nu een extreem zeldzaam genrestuk van Willem Buytewech.”
