Yuri Visser
De status van rijksbeschermd stadsgezicht is een erkenning van de bijzondere ruimtelijke kwaliteiten van de negentiende-eeuwse stadstuitleg. Volgens het rijk bestaat nergens anders in Nederland een negentiende-eeuwse stadsuitbreiding met een zo omvangrijk, compleet en gaaf beeld als in Nijmegen. Het gebied was al een gemeentelijk beschermd stadsbeeld.
De negentiende- (en vroeg twintigste) eeuwse schil rondom het centrum is de eerste grote stadsuitleg van Nijmegen. De stadsuitbreiding werd mogelijk na de opheffing van de vestingstatus in 1874. Nijmegen kon hierdoor de vestingwerken ontmantelen en de stad uitbreiden. Dat was destijds hard nodig, want de stad was binnen de vestingmuren behoorlijk vol. De nieuwe stadsuitbreiding was hoofdzakelijk voor woningbouw bestemd.
Villa’s en herenhuizen
Aan de nieuw aangelegde wegen werden in relatief korte tijd diverse villa’s en vooral ook grote aantallen herenhuizen gebouwd. De grootste villa’s en herenhuizen stonden aan de belangrijkste singels. De kleinere straten hadden eenvoudigere huizen.
Voor eigenaren van de panden betekent de aanwijzing tot beschermd stadsgezicht dat zij bij grote ingrepen aan hun pand, die zichtbaar zijn vanaf de openbare ruimte, een omgevingsvergunning moeten aanvragen.
