In 1934 richtte NSB-leider Anton Mussert een uitgeverij op: NENASU, ofwel de Nederlandsche Nationaal-Socialistische Uitgeverij. De uitgeverij bracht naast de beruchte NSB-weekkrant 'Volk en Vaderland' ook boeken, brochures en lesmateriaal uit en legde Mussert geen windeieren.
Het grootste oorlogsarchief van Nederland wordt digitaal toegankelijk voor een breed publiek. Het gaat om het Centraal Archief Bijzondere Rechtspleging (CABR), dat documenten bevat over rechtszaken die na de oorlog werden gevoerd tegen personen die zich mogelijk schuldig hadden gemaakt aan collaboratie.
Toen Duitse troepen op 15 mei 1940 Amsterdam binnen marcheerden, becommentarieerde de opa van documentairemaakster Marieke van der Winden dat in zijn dagboek met de woorden: “machtig!! machtig!!”. Dat hij sympathiseerde en zelfs collaboreerde met de Duitse bezetter bleef lange tijd verborgen voor zijn kleindochter.
Tijdens de bezettingsjaren 1940-1945 stierven bewoners van psychiatrische- en gehandicapten instellingen in veel grotere aantallen dan burgers in Nederland. Hun familieleden, geconfronteerd met overlijdensberichten, plaatsten niet zelden grote vraagtekens bij dit overlijden.
De eigengereide Sacha Gerdes groeit in de jaren dertig op in een welvarend gezin in ’t Gooi. Haar vader, kunstschilder Ed Gerdes, ontwikkelt na de dramatische scheiding van Sacha’s moeder sympathie voor het nationaalsocialisme. Sacha wordt heen en weer geslingerd tussen de liefde voor haar vader en haar afschuw van de NSB.
Journalist en schrijver Auke Kok duikt de komende jaren in het leven van een van de beruchtste Nederlanders van de twintigste eeuw: Anton Mussert.
Tonny Vos-Dahmen von Buchholz maakte na de oorlog naam als kinderboekenschrijfster. Tijdens de oorlog werkte ze als secretaresse voor NSB’er Meinoud Rost van Tonningen.
Mei 1945. De oorlog is voorbij, maar niet voor de zeventienjarige Antje Buursma. Als dochter van een hooggeplaatste NSB’er zit ze gevangen in Kamp Westerbork.
De Soldaat van Oranje had binnen de familie een geduchte tegenpool: oom Wouter Ubbo Hazelhoff-Roelfzema, tuchtrechter en opperbanleider van de WA, die tot aan het eind van de oorlog nog vurig geloofde in de totale nazificatie van het gerechtelijke en politionele apparaat.
In 1936 werd de Wet op de weerkorpsen aangenomen. De wet werd ingevoerd als reactie op nationaalsocialistische groeperingen die steeds vaker in uniform de straat opgingen.
Paul van de Water deed voor zijn boek 'Langs de lijn' onderzoek naar de rol van foute sporters onder het nationaalsocialisme. Op Historiek publiceren we een artikel van zijn hand over Sam Olij, een beruchte politieman en Jodenjager wiens zoons ook collaboreerden met de bezetter.
Op 13 juli 1947 werd van de kansels van de protestantse en katholieke kerken van Nederland een opmerkelijke boodschap voorgelezen. Een dertigtal vooraanstaande NSB’ers erkenden schuld voor hun oorlogsverleden en vroegen om vergeving en verzoening. Een opmerkelijk initiatief zo kort na de oorlog.
In Kamp Rhijnauwen, net buiten Utrecht, werden na de Tweede Wereldoorlog NSB’ers (en anderen die in de oorlog de kant van de bezetter hadden gekozen) geïnterneerd.
Achtergrondartikel over de geschiedenis van de NSB, de Nderlandse politieke partij die tijdens de Tweede Wereldoorlog collaboreerde met de Duitse bezetter.
Overal in Amsterdam bevinden zich zichtbare en onzichtbare sporen van de oorlog. Waar zaten onderduikers? Waar was het hoofdkwartier van de NSB? Waar werden Het Parool en Vrij Nederland gestencild en waar werden de voedselbonnen uitgedeeld?
Op 7 mei 1946 werd NSB-voorman Anton Mussert op de Waalsdorpervlakte om het leven gebracht. “Mussert was zichtbaar zenuwachtig maar hield zich flink."
Het NIOD doet de komende tijd onderzoek naar de rol van instellingen voor psychiatrische patiënten en mensen met een verstandelijke beperking in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog.
Tijdens de Tweede Wereldoorlog zaten politieagenten in een lastig parket. Aanvankelijk liet de bezetter politie nog wel met rust. Maar al snel nazificeerde de Nederlandse politie onder het regime van de SS’er en politiechef Hanss Albin Rauter. Het Politieopleidingsbataljon (POB), opgericht in februari 1941 in Schalkhaar (nabij Deventer), leidde speciaal agenten op die dansten naar de pijpen van de nazi’s.
Na jarenlange politieke en maatschappelijke discussies is eindelijk de knoop doorgehakt over het lot van de omstreden Muur van Mussert in Lunteren. De Muur van Mussert wordt een Rijksmonument. Dat maakte het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap (OCW) vandaag bekend.
Aanleiding voor het maken van de kaart is de toename van het aantal vragen van bezoekers van het Stadsarchief over het NSB verleden van ouders en grootouders.
In 'De nazi-leerling' van Mischa Cohen wordt het verhaal verteld van Dick Woudenberg (1928), zoon van NSB-topman Hendrik Jan Woudenberg. Vanaf zijn vroege jeugd kreeg hij een eersteklas nazi-leerschool.
