Ko Colijn, directeur van instituut Clingendael en bijzonder hoogleraar internationale betrekkingen (tevens hoofdspreker tijdens het debat) zette in het debat- in vogelvlucht- uiteen wat er de afgelopen 100 jaar is veranderd.
Dit betekende overigens niet dat de veroveringsoorlogen na 1917 uitgestorven waren. Een grote uitzondering is bijvoorbeeld de Tweede Wereldoorlog die evident als veroveringsoorlog dient te worden beschouwd.
Een ander belangrijke ontwikkeling ligt volgens Colijn op technisch gebied. Door de uitvinding van het kernwapen werd een grote oorlog tussen de wereldmachten geen realistische optie aangezien elke weldenkende leider geen vernietigingsoorlog nastreefde. โEr werd nog wel gedreigd met oorlog en het daadwerkelijk inzetten van kernwapens, maar de kunst was vooral om oorlog te vermijdenโ, aldus de Clingendael directeur.
Colijn voert verder aan dat door de oprukkende democratieรซn oorlogsvoering in positieve zin heeft veranderd. Democratische landen voeren steeds minder oorlogen dan niet-democratische landen. De democratische staten zijn eerder geneigd om conflicten via diplomatieke weg te beslechten dan niet-democratische landen.
Toch blijft er een belangrijk internationaal veiligheidsdilemma bestaan waar wij de komende jaren onze handen vol aan hebben. De frequentie van oorlogen zijn aantoonbaar gehalveerd, maar de oorlogen die nog gevoerd worden zijn moeilijker te bestrijden. Volgens Colijn zijn negen op de tien oorlogen intra-statelijk (er heeft al vijf jaar geen interstatelijke oorlog meer gewoed). In deze intra-statelijke oorlogen, waar meerdere partijen betrokken bij zijn (met verschillende motieven en agendaโs), zijn de grenzen tussen soldaten, strijders, separatisten, opstandelingen en burgers steeds diffuser geworden.
Onafhankelijk opererende opstandelingsgroepen, zoals IS (Islamitische Staat), trekken zich niks aan van landsgrenzen, oorlogsrecht of mensenrechten. Dit maakt dat met dit soort groepen onmogelijk te onderhandelen valt. Een antwoord op dit nieuwe veiligheidsdilemma is nog lang niet gevonden. De debatavond veranderde hier niets aan.
Positief aan de avond was de boodschap dat oorlogen duidelijk afnemen. Dat is een opbeurende gedachte die wij moeten koesteren in deze rumoerige tijdโ