Zeventien digitale reclameborden in de binnenstad van Amsterdam veranderen op 4 mei in tijdelijke oorlogsmonumenten, waar ingrijpende gebeurtenissen uit de Tweede Wereldoorlog herdacht worden. Op deze herdenkingsdag zijn van 16.00 uur tot 21.00 uur geen advertenties te zien, maar herdenkingsplaten.
Op de plek waar normaal gesproken reclame te zien is, wordt straks een zwarte achtergrond geplaatst met daarop in witte letters de naam van een persoon die betrokken was bij een ingrijpende gebeurtenis op exact die locatie. Daaronder staat een quote die het bijbehorende verhaal inleidt. Door met de mobiele telefoon een QR-code te scannen kan het hele verhaal beluisterd worden.
Met het project ‘Vrijheidsverhalen’ willen de initiatiefnemers Amsterdamse verhalen uit de Tweede Wereldoorlog doorvertellen aan de volgende generatie. Daarmee willen ze helpen voorkomen dat deze persoonlijke verslagen uitsterven. De digitale monumenten zijn te vinden in het centrum van de stad, onder andere op het Spui, het Leidseplein, het Rokin en het Rembrandtplein.
De verhalen zijn heel verschillend, van schietpartijen en overvallen tot persoonlijke statements en het verbergen van onderduikers. Voorbijgangers worden onder andere geconfronteerd met het verhaal van Hanny Ladee-Levy die van de gehate Davidsster een mode-statement maakte. En met Tineke Strobos, een model dat samen met haar moeder meer dan honderd onderduikers verborg.
Schietpartij op de Dam
“Uit zichzelf vertelde ze er niet zo veel over. Pas toen ik vragen ging stellen, kwamen de verhalen. Voor haar gevoel heeft ze ook niet iets heel bijzonders gedaan, zoiets deed je gewoon. ‘Als je vindt dat de partijen het niet goed doen, dan moet je zelf zorgen dat het beter gaat’, was haar motto. Daar had ze geen enkele bedenking bij. Ook na de oorlog bleef ze zo strijdvaardig, het zat gewoon in haar karakter.”
Het is volgens Baschwitz belangrijk dat er nog steeds wordt stil gestaan bij alle mensen die in actie kwamen tijdens de Tweede Wereldoorlog.
“Zij hebben er mede voor gezorgd dat wij nu in vrijheid kunnen leven. Het zijn voorbeelden van mensen die hun rug recht hielden en het is heel goed om daar ook nu nog van te leren. Zulke voorbeelden kunnen juist in deze tijd hun vruchten afwerpen.”
Het project met de herdenkingsabri’s is een initiatief van reclamebureau N=5 en tot stand gekomen in samenwerking met het Amsterdams 4 en 5 mei comité, Stichting Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945 en verschillende reclamebedrijven.
Ook interessant: 7 mei 1945 – Schietpartij op de Dam
…en: Nationaal Monument op de Dam – Geschiedenis & Symboliek
