De vlootbasis Pearl Harbor op Hawaii werd in de ochtend van 7 december 1941 aangevallen door 184 Japanse bommenwerpers. Tijdens deze eerste aanvalsgolf hadden de Japanners het gemunt op aangemeerde slagschepen en ook enkele militaire vliegvelden werden bestookt. Na de eerste aanvalsgolf kwamen er nog eens 54 bommenwerpers en 80 duikbommenwerpers om het werk af te maken.
De aanval op Pearl Harbor was een van de keerpunten van de Tweede Wereldoorlog. Door de aanval werd de oorlog definitief een wereldoorlog, want vanaf dat moment namen de Verenigde Staten actief deel aan de militaire strijd. Bovenstaande foto werd genomen vanaf een van de Japanse vliegtuigen. De explosie in midden is het gevolg van torpedo-aanval op de USS Oklahoma.
Een keerpunt
90 Nakajima B5N bommenwerpers uitgerust met bommen en torpedo’s vielen de, twee aan twee afgemeerde, slagschepen aan, 51 duikbommenwerpers hadden het gemunt op de vliegvelden Hickam Field, Wheeler Field en op Ford Island. 43 Mitsubishi A6M jachtvliegtuigen (Zero’s) gaven luchtdekking aan de bommenwerpers en plaatsten aanvallen op de vliegvelden.
Nadat deze eerste golf Japanse vliegtuigen de bommen en torpedo’s had afgeworpen verdween zij, maar een tweede aanvalsgolf volgde meteen. Deze bestond uit nog eens 54 bommenwerpers en 80 duikbommenwerpers gedekt door 36 Zero’s. Al deze vliegtuigen vielen doelen aan die door de eerste golf gemist of nog niet als doelwit gekozen waren.
Gevolgen
De Japanse luchtaanval duurde nauwelijks twee uur, maar had een verschrikkelijke uitwerking. Het slagschip USS Arizona was geëxplodeerd, in het ondiepe water gezonken en braakte dikke wolken zwarte rook uit. Meerdere schepen stonden in brand en de overlevenden die in het water wilden springen werden bedreigd door drijvende, brandende olie. Eén van de slagschepen was omgerold en een gedeelte van de bemanning zat opgesloten in de romp. Nog twee slagschepen waren gezonken en vier andere beschadigd. Verder waren drie kruisers, drie torpedobootjagers en een mijnenlegger gezonken of zwaar beschadigd.
De helft van de Amerikaanse vliegtuigen was op de grond vernietigd en de enkele jagers die het lukte om op te stijgen haalden verschillende Japanse bommenwerpers uit de lucht voordat ze zelf werden neergehaald. De meeste Consolidated PBY Catalina vliegboten waren op hun basis aan de grond vernield door de Japanse luchtaanval. Er waren ruim 2.000 doden en meer dan 1.100 Amerikaanse gewonden te betreuren. Alleen al de explosie op de Arizona had 1.177 mensenlevens geëist.
Verrassing
Tijdens de aanval herstelden de Amerikanen zich snel en er werd steeds feller teruggevochten. Wapen- en munitiebergplaatsen werden opengebroken en met alle mogelijke wapens werd op de Japanse vliegtuigen geschoten. In totaal werden 29 Japanse vliegtuigen neergehaald waarbij 55 Japanse piloten en bemanningsleden omkwamen. Een zeer klein verlies vergeleken met dat van de verraste Amerikanen. De Japanners hadden dan ook een grote tactische overwinning behaald op Oahu.
De aanval was mede een complete verrassing omdat Japan op dat moment nog niet de oorlog had verklaard aan de Verenigde Staten. Die oorlogsverklaring kwam pas enkele uren na de aanval. Nog diezelfde dag verklaarden de Verenigde Staten de oorlog aan Japan. Op 11 december gaven Duitsland en Italië de oorlogsverklaring aan de Amerikanen en de Verenigde Staten verklaarden op hun beurt de oorlog aan de As-mogendheden waardoor de oorlog uitgroeide tot een wereldwijd conflict en de Amerikanen meegezogen werden in de strijd in Europa. Hierdoor werd de aanval op Pearl Harbor één van de grote keerpunten in de Tweede Wereldoorlog.
Film
De aanval op Pearl Harbor staat centraal in de film Pearl Harbor uit 2001 van regisseur Michael Bay. De film combineert een weergave van de historische gebeurtenis met een fictief verhaal over twee piloten en een verpleegster, gespeeld door Ben Affleck, Josh Hartnett en Kate Beckinsale. De film kreeg zowel lof voor zijn visuele effecten als kritiek op de historische accuraatheid en grote focus op fictieve romantische verwikkelingen.
Nederland en Pearl Harbor
‘Pearl Harbor’ raakte Nederland indirect. In het voorjaar van 1942 veroverden Japanse troepen het toenmalige Nederlands-Indië. Behalve Suriname en enkele Caribische eilanden was toen heel het grondgebied van het Koninkrijk der Nederlanden bezet door vreemde mogendheden. Een bericht over de Japanse aanval, in het Nieuwsblad van het Noorden van 8 december 1941:
Documentaire over de Japanse aanval:
Tekst deels in samenwerking met go2war2.nl
