Alboin van de Longobarden (?-573): koning van de Longobarden, een Germaans volk. Was de eerste Longobardische koning in Italië.
Wanneer Alboin geboren werd is niet bekend. Wel duidelijk is dat hij vóór 526 na Christus geboren werd en een zoon was van Aidoin, het hoofd van de Longobarden in Pannonië. Rond het jaar 565 volgde hij zijn vader op als koning. Na zijn aantreden zette hij de strijd voort die zijn vader ook al gevoerd had. De oorlog tegen de buren in het oosten, de Gepiden, werd voortgezet. Met hulp van de Avaren slaagde hij erin de Gepiden in 567 volledig te verslaan. Kort hierna trouwde hij met Rosamunde, de dochter van de koning die hij overwonnen had (Cunimond).
Hoewel Alboin samen met de Avaren de Gepiden had weten te verslaan, waren veel Longobarden bang voor de veel sterkere Avaren. De Longobarden zetten zich hierop in beweging en trokken Italië binnen, gevolgd door benden bestaande uit in leven gebleven Gepiden, Bulgaren, Slaven en Saksen. Veel tegenstand kregen de Longobarden in Italië niet. Het gebied was niet lang daarvoor door de Byzantijnen veroverd, maar die waren verzwakt en de bevolking verzette zich vrijwel niet. Als in 569 had Alboin het grootste deel van Boven-Italië in bezit. Bij Pavia stuitte de koning van de Longobarden wel op veel verzet. De stad verzette zich drie jaar lang maar viel in 572 alsnog en werd toen de hoofdstad van Alboin’s rijk.
Een jaar later overleed Alboin. Op 28 juni 572 blies hij bij Verona zijn laatste adem uit. Volgens de geschiedschrijver van de Longobarden, Paulus Diaconus, was Alboin vergiftigd door zijn vrouw Rosamunde. Deze zou hem hebben vergiftigd nadat Alboin haar gedwongen had te drinken uit de schedel van haar overleden vader. Toen Alboin overleed hadden de Longobarden de macht over Apennijnen, Ligurië en Toscane. Spoleto en Benevento waren Longobardische hertogdommen.
De huidige naam van de Noord-Italiaanse regio Lombardije verwijst nog naar de aanwezigheid van de Longobarden in Italië. Alboin werd na zijn dood opgevolgd door koning Cleph die overigens geen familie van hem was.
