Is historica, journaliste en auteur van de boeken ‘Karakterdames, verdoken vrouwenverhalen’ (over vergeten vrouwen in de geschiedenis) en van ‘De Rossaert en zijn passanten’ (over Kunst(enaars) in het Antwerpse schipperskwartier) [email protected]
Zien en gezien worden, dat was het motto van de liberale burgerij in de negentiende eeuw. In alle Europese steden ontwikkelden zich plekken die zich leenden als ‘uitstalramen’ van die nieuwe sociale klasse. Zo ook de Brusselse Sint Hubertusgalerijen, een van de eerste overdekte winkelwandeloorden waar ze met hun nieuw verworven status konden pronken.
Shocking noemde Elsa Schiaparelli (1890-1973) haar parfum. De flacon als een vrouwenbuste was ontworpen door kunstenares Leonor Fini. En dat was niet de eerste en enige samenwerking van de modeontwerpster met artiesten. Haar jurken, juwelen, parfums, hesjes, truien, hoeden, handschoenen… vervloeiden met de fine fleur van de Parijse avant-garde van de jaren 1920-1930.
Niet zwanzen, hé! Zo luidt de (Belgische) uitdrukking die verbazing, twijfel, ongeloof… vertolkt. Vaak draait het rond een grap, een kwajongenstreek. Zwanzers nemen medemensen graag beet. Altijd met een olijke, vaak absurde en toch verfijnde kwinkslag.
Uw echtgenoot is overleden aan ‘William Morris-zijn’, meldde de geneesheer aan mevrouw Morris. Zijn dood was een gevolg van tuberculose én oververmoeidheid. Want Morris was een bezig baasje: schilder, ontwerper van behangpapier en textiel, van meubels en interieurdecoraties, architect.
Speelgoedpoppen van dertig centimeter met helderblauwe ogen gehuld in nonnenhabijt. Zij zijn een merkwaardige genomineerde van de tweede Belgische Erfgoed Challenge.
Beatrix Potter (1866-1943) verkocht meer dan 250 miljoen boeken wereldwijd. Haar 28 verhalen voor kinderen behoren daarmee tot de meest gelezen uitgaves. Maar behalve auteur en illustrator van kinderboeken was Beatrix Potter nog veel meer. Ze was een gewiekste zakenvrouw, een onconventionele en toch conservatieve dame in het Victoriaanse Engeland.
De Belgische dichter-schilder (1922-1979) is een wat ondergeschoven kunstenaar van de twintigste eeuw.
Een naakte man, zieltogend in zijn bad. Het mes waarmee hij in de borst gestoken werd, ligt bebloed op de grond. In zijn hand klemt hij een papier met de naam van zijn moordenares. Het schilderij van die politieke moord behoort tot de iconen van de kunstgeschiedenis en is nog altijd een inspiratiebron voor hedendaagse kunstenaars.
Curator Cecilia Alemani heeft voor de biënnale in Venetië voor het eerst een meerderheid van vrouwelijke en genderneutrale kunstenaars uitgekozen. Daaronder ook de Belgische surrealistische kunstenares Jane Graverol.
Bruegel is een naam als een klok in de kunstgeschiedenis. Aan de basis van die Bruegel-dynastie stond evenwel een vrouw: Mayken Verhulst (1518-1606).
Vrouwen zijn miniatuurtjes in de kunstgeschiedenis: klein en fijn. Voorstellingen van vrouwen op schilderijen, in muziek, in theater, in literatuur… zijn talloos maar zelden zijn er vrouwelijke producties terug te vinden. Hoe komt dat?
Er was eens… een mooie prinses. Dimpna. Zo mooi dat zelfs haar vader, een Ierse vorst, zijn oog én wellust op haar had laten vallen. De weduwnaar zag in zijn dochter de enige geschikte opvolgster van haar overleden moeder...
Parijs dankt haar steedse allure aan een facelift in het midden van de negentiende eeuw. Keizer Napoleon III en prefect Haussmann ploegden toen het middeleeuwse straatbeeld om. Zij creëerden een nieuwe stad met brede lanen, parken, moderne voorzieningen en grootse gebouwen.
Naar schatting waren rond het midden van de negentiende eeuw ongeveer honderdduizend vrouwen in Parijs werkzaam in de prostitutie.
"Henri Van Herwegen is dood, ik zou niet weten wie het is. Het is een snotneusnaam, een naam die niets betekent en waarmee je zeker niet opgewekt het leven binnenstapt."
In 1520/21 – 500 jaar geleden dus – drentelde Albrecht Dürer (1471-1528) door onze contreien. De Duitse kunstenaar combineerde een ‘zakenreis’ met nieuwe ontdekkingen, nieuwe ontmoetingen die zijn werk beïnvloedden. Tijdens die laatste grote reis hield de Renaissance-artiest dagboeknotities bij en maakte hij verbluffende schetsen.
De Spaanse schilder Francisco Goya wordt als wegbereider van de moderne kunst beschouwd. Goya is een buitengewone én ongewone kunstenaar. Officiële hofschilder maar ook weergaloze criticaster.
Erfgoed verkommert en verkruimelt. Zo verglijdt het geheugen van het verleden. Het (Belgisch) Koninklijk Instituut van het Kunstpatrimonium (KIK), internationaal gerenommeerd voor zijn know-how inzake onderzoeks- en restauratietechnieken, wil iets doen aan die teloorgang.
Haar voornaam is voldoende om te weten over wie het gaat: de zeventiende-eeuwse Italiaanse barokschilderes Artemisia Gentileschi (1593-1653). Haar leven is een film waard en haar schilderijen zijn films op zich. De toeschouwer kan nu zelf zijn eigen verhaal ervoor bedenken, kijkend naar Artemisia’s schilderijen in levende lijve in het Rijksmuseum Twenthe in Enschede.
Ada Lovelace, dochter van de romantische Engelse dichter Lord Byron, noemde zichzelf de ‘bruid van de wetenschap’ want ze ontwikkelde – ruim honderd jaar voor de computer gefabriceerd werd – een eerste computerprogramma. Een visionaire vrouw.
Hij had de karakterkop van een filmpersonage. Zijn leven leest ook als een filmscenario. Leopold Flam (1912-1995) was een enigmatische ‘charmeur’ maar niet altijd een koosjer mens: historicus-filosoof, inspecteur en hervormer van het geschiedenisonderricht in het Belgische rijksonderwijs, vrijzinnige Jood, verzetsstrijder, gevangene in de Mechelse Dossinkazerne en in Buchenwald. Een boek met bijdragen van voormalige pupillen schetst het beeld van
