Dark
Light

Eliane Van den Ende

Eliane Van den Ende, historicus, cultuurjournalist en autrice van de boeken Karakterdames, verdoken vrouwenverhalen en Zwans, humor als Belgische identiteit. Over beide onderwerpen is ze beschikbaar voor lezingen: [email protected] - www.zwans-zwanze.be
Het Pelsken – Peter Paul Rubens, ca. 1635-1640

Rubens was een vrouwenliefhebber

Rubens en vrouwen. Meteen doemen (denk)beelden van weelderige lijven met een pak cellulitis op. Het barokke ‘schoonheidsideaal’ van de zestiende en zeventiende eeuw. Maar de kijk van Rubens op dames is veel meer dan staren naar klompen overgewicht: de portretten van zijn eigen vrouwen, zijn dochter, zijn opdrachtgeefsters, zijn Madonna’s, zijn Venussen en godinnen verraden een grote tederheid, zelfs bewondering
Mathilde Bonaparte - Une juive d’Alger, 1866

Waar zijn de vrouwen?

Moeten vrouwen naakt zijn om in het museum te geraken? Met deze provocerende vraag stelden de Amerikaanse Guerrilla Girls de afwezigheid van vrouwelijke kunstenaars in culturele instellingen aan de kaak. Nog altijd zijn vrouwen ondervertegenwoordigd maar er komt verandering.
Frans Hals, Luitspeler, ca. 1623. Musée du Louvre.

Hals, de vrolijk schilderende Frans

Mannen en vrouwen geportretteerd door Frans Hals, lijken zo uit het doek te stappen om met ons te keuvelen, om een glas drinken, te lachen en plezier te maken. De vrolijkheid spat van Hals’ schilderijen. En dat in een streng hervormd tijdperk van de Noordelijke Nederlanden, de Verenigde Provinciën van de zeventiende eeuw. Maar Frans Hals (1582/4-1666) putte uit zijn
Hélène Dutrieu tijdens een 'vlucht'' per fiets

Hélène Dutrieu, de onversaagde ‘menselijke pijl’

Schoenmaat 35, 45 kilo, amper anderhalve meter: één brok durf, moed, koppigheid, doorzettingsvermogen, vermetelheid, wilskracht… Hélène Dutrieu (1877-1961), een Belgische sportvrouw die bakens verlegde: wielrenster, wereldkampioene, mogelijks de allereerste vrouwelijke pilote, autoracester, actrice, model, zakenvrouw… Waarom is die wonderbaarlijke waaghals zo ongekend en wanneer komt er eindelijk een film?
Vanitas XL - Hans Op de Beeck

Vanitas, kunst die doet mijmeren

Vanitasvoorstellingen zijn in de zeventiende-eeuwse schilderkunst van de Nederlanden erg in zwang. Beelden over de vergankelijkheid van het leven. Maar ook hedendaagse kunstenaars worden nog altijd geïnspireerd door de ‘waan van de dag’, ijdelheid en Memento mori.
Grand Hôtel du Coqs - Anoniem

De lokroep van de zee (met een beetje hulp)

Vakantie-aan-zee, het woord alleen al roept bij menigeen herinneringen op. Onbekommerde souvenirs van geuren, van zand, wind en schelpen, van plenzen in zilte sop, van springen tegen/over de aanrollende golven, van ontmoetingen, van ontspanning… Van de weidse horizon. Die subjectieve hersenspinsels werden lange tijd aangezwengeld door affiches die de Belgische kust aanprezen.
Alexis Ferrer — Wella Professionals Global Creative Artist Printed Hairpiece 2021 (collection La Favorite)

Lichaamsbeharing, meer dan een simpel vachtje

Wat hebben Julius Caesar, Lodewijk XIV en Andy Warhol gemeenschappelijk? Ze droegen alle drie een haarstuk om hun kaalheid te verbergen en meteen werd die pruik een kenmerk van hun imago. Hoe identiteit, maatschappelijke denkbeelden, een sociale en/of politieke overtuiging, sociale positie, kleur… een rol speelden in hoofd- en huidhaar, is te zien op een tentoonstelling in Parijs.
Peinture - Joan Miró, 1934 © Successió Miró, 2022

Joan Miró, de Catalaanse schilder van hemel en aarde

“Ik heb altijd mijn voeten stevig op aarde en mijn ogen naar de sterren.” Zo typeerde Joan Miró (1893-1983) zichzelf. Zijn omvangrijke werk danst rond die wisselwerking maar als mens stond hij tevens met beide voeten in de maatschappij en reikten zijn handen naar andere artiesten. Kinderlijke verwondering sprankelde tot het einde van zijn leven uit zijn ogen.