//

Confrontaties van mentaliteit en religie in de Vikingtijd

‘Nooit eerder is zulke wreedheid in Brittannië gezien,’ schreef Karel de Grote’s hofgeleerde Alcuinus, naar aanleiding van de bloedige Vikingaanval op het klooster van Lindisfarne aan de Engelse noordoostkust in 793. Alhoewel de Vikingperiode in de Lage Landen pas echt aanving in 810, toen een grote Deense vloot aan de Friese kusten verscheen, heeft deze kreet ook in de Nederlandse

Vikingen. IJzeren eeuwen om de Noordzee – Jan J.B. Kuipers
/

Hanzecultuur – Baksteen en koopmanstrots

handelsstromen op de Oost- en Noordzee en aanpalende wateren, en rekte haar bestaan nadien nog eeuwen. De materiële en immateriële cultuur van het uitgestrekte Hanzenetwerk putte uit talloze bronnen. Ondanks die verscheidenheid was er toch stilistische verwantschap en sterke wisselwerking te ontwaren, te vergelijken met de tegenwoordigheid van het Middelnederduits als communicatiemiddel vrijwel overal in het netwerk.

De Hanze na de Hanze

Zoals Karel de Grote wel ‘de vader van Europa’ is genoemd, zou de Hanze een voorloper van de Europese Economische Gemeenschap respectievelijk Europese Unie zijn geweest. Het zijn vergelijkingen die vooral betrekking hebben op de tijdgeest waaraan ze ontsproten.

Negen Zeeuwse ‘erfgoedlijnen’

De provincie Zeeland gaat aan de slag met negen ‘Erfgoedlijnen’. Drenthe ging al voor met een project waarin zes van dergelijke thema’s zijn uitgebouwd.

Waardevolle beleving voor inwoners en gasten

Willem leeft! – ‘Sfinx’ Oranje blijft belangstelling wekken

Onlangs hield ik een lezing over de Staats-Spaanse Linies, het complex van vestingsteden, linies en fortificaties in Zeeuws-Vlaanderen en aanpalend België. Daarbij kwam in de wandelgangen ook mijn onlangs verschenen boek Willem van Oranje. Prins in Opstand ter sprake. Eén bezoeker zei over Oranje: ‘Een vreselijk overschatte figuur.’ Hij legde de nodige emotie in zijn verklaring en keek mij bijna

/

Het Duitse Driekeizerjaar (1888)

De vader van Wilhelm II, kroonprins Friedrich Wilhelm, was al ernstig ziek toen keizer Wilhelm I nog aan het bewind was. De oude Wilhelm merkte ooit bijna verontschuldigend op, dat hij toch moeilijk de hand aan zichzelf kon slaan om zijn zoon de kroon te bezorgen.

Der Kaiser! Glorie & ondergang van keizer Wilhelm II (Jan J.B. Kuipers)
//

Het ‘grote verhaal’ van de VOC

Je kunt de VOC ook, anders dan door een morele bril die vooral iets zegt over de eigen tijd, bezien op een meer esthetische manier: als een groot en afgerond verhaal uit ons gezamenlijk verleden. Een verhaal als een baboesjka-pop, waarin het buitenste omhulsel weer een andere pop bevat, die óók weer een andere in zich bergt. Want de grove

/

Poëtische non-fictie en de overzichtelijkheid van lijsten

De strenge winter van 1480/81 bezorgde de jeugdige hertogin Maria van Bourgondië een ongeluk, dat een voorbode lijkt van haar tragische dood door een val van haar paard een jaar later. In Brugge begaf ze zich met haar hofdames tussen het volk op het ijs; de gracht was speciaal voor haar geveegd. Helaas: Maria kwam akelig ten val en moest

Een canon van de middeleeuwen