Barack Obama: een Fries of Leidenaar?

Volgens mediageruchten die sinds 2008 de ronde doen, zou de eerste zwarte Amerikaanse president Barack Obama afstammen van het beroemde Friese geslacht Obbema. Andere bronnen beweren dat zijn voorouders uit Leiden komen. Hebben we hier te maken met feiten of met een hoax?

Vermoedelijk zijn er naast de presidenten John Adams, Martin van Buuren, Theodore Roosevelt en Franklin Delano Roosevelt meer Amerikaanse presidenten met een Nederlandse voorouder. Onder wie Barack Obama. In 2008 en opnieuw in 2012 lanceerde De Volkskrant opmerkelijk nieuws over de herkomst van de Amerikaanse president – toen nog kandidaat – Obama. Volgens de schrijver zou Obama een verre nazaat zijn van de losbandige en sportieve ras-Fries Jelle Obbema.

Afrikaanse maîtresses

Jelle was een zeer ondernemende Fries die in de late negentiende eeuw in Kenia een fortuin maakte in de pepermuntolie-industrie en zich ontpopte tot een van de grondleggers van het in protestantse kringen bijzonder gewaardeerde pepermuntjesimperium King. Tijdens zijn verblijf in Kenia hield de hitsige Fries Jelle – die zonder probleem had kunnen figureren in de Snelle Jelle-reclames – er veel Afrikaanse maîtresses op na. Een van Jelles amoureuze spelletjes resulteerde in de geboorte van Sjoerd-Bark Obbema. Hij was de overgrootvader van Barack Obama.

Obama’s opvallende atletische gaven zouden aan zijn Friese genen te danken zijn. Zo kan de Amerikaanse president vrij goed basketballen. En in 2012 dook in De Volkskrant het verhaal op dat Obama zich intensief voorbereidde op de Elfstedentocht. Speciaal voor deze gelegenheid had hij de schaatslegende Eric Heiden gevraagd om hem te trainen. De oefeningen vonden plaats op de vijvers achter het Witte Huis.

Om het verhaal nog sterker te maken: zelfs de verkiezingsleus “Yes, we can!”, waarmee Obama in 2008 succes had, was geïnspireerd op het familiecredo van de Obbema’s

“Ja, wy kinne”.

Jaloersmakend?

Wellicht vermoedde u het al, maar de twee artikelen in De Volkskrant zijn indianenverhalen. De afstamming van Obama – die een zwarte vader en blanke moeder heeft – wordt geclaimd in talloze landen en door vele families. En dat is ook helemaal niet vreemd, want wie wil er geen familie zijn van een van de beroemdste personen op deze aardbol?

Ik weet nog dat ik een keer bij een kennis op visite was die zijn geslachtslijn via allerlei kronkels kon linken aan Karel de Grote. Vol trots liet deze kennis mij een familiestamboom zien die via talloze stappen terugging op keizer Karel. Jaloersmakend hoeft dit niet te zijn: bijna ieder mens kan, via de vrouwelijke of mannelijke geslachtslijn, zichzelf via allerlei omwegen verbinden aan een beroemdheid. Dat geeft vooral een lekker gevoel.

Geheel in deze lijn maakte Driek van Wissen (1943-2010), op 26 januari 2005 tijdens de Avond van het gedicht verkozen tot ‘Dichter des Vaderlands’, in 2008 een prachtig snelsonnet over de kwestie, onder de kop ‘Barack Obbema?’:

Ik wens geen Friese sprookjes te geloven
En dat Barack Obama indirect
Door ene Obbema zou zijn verwekt
Gaat mijn gezond verstand dan ook te boven.

Kijk, dat men Friezen zwart maakt, is niet kies,
Maar maak ook van een zwarte man geen Fries!”

Leidse voorouders

Aannemelijker dan Obama’s Friese wortels, zijn de Leidse roots van de Amerikaanse president. In 1609 vestigden Engelse puriteinen zich in Leiden om te genieten van de Nederlandse gewetensvrijheid en tolerantie, vanwaar ze in 1620 op het schip de Mayflower naar Amerika vertrokken.

Een van hen was Elizabeth Blossom, die volgens documenten in het Leids Archief wél daadwerkelijk een voorouder van Barack is geweest. Via deze dame is Obama zelf een ver ‘familielid’ van zijn ambtsvoorganger George W. Bush jr. Geen verbinding om jaloers op te zijn wellicht. Een aardig detail is dat ook andere presidenten van de Pilgrim Fathers afstammen: Zachary Taylor, Ulysses Grant, Calvin Coolidge, Franklin Roosevelt en George Bush sr. en jr. Het is maar dat u het weet.

Boek: De beste toespraken van Barack Obama

Bronnen ▼

Oorspronkelijk gepubliceerd op 26 juli 2014