Wie aan wil geven niet verantwoordelijk te zijn voor een ander persoon of voor een misstap die deze persoon begin, zegt wel eens met enig gevoel voor drama: “Ben ik mijns broeders hoeder?”. Deze uitdrukking vindt zijn herkomst in de bijbel.
Het tekstfragment is ontleend aan het bijbelboek Genesis, waarin de geschiedenis van de broers Kaïn en Abel is opgetekend. Deze zonen van Adam en Eva, die door God uit het paradijs verstoten werden, verschilden qua karakter enorm van elkaar. Toen de twee op een dag een offer brachten aan God, werd alleen het offer van Abel door God geaccepteerd. Kaïn was hierover zo boos dat hij zijn broer dood sloeg. God wendde zich hierop tot Kaïn en vroeg hem waar zijn broer was. Kaïn nam vervolgens geen verantwoordelijkheid voor zijn daad maar liet blijken dat hij wel wat beters te doen had dan op zijn broer te letten. Genesis 4:9:
“En de Heere zeide tot Kain: Waar is Habel, uw broeder? En hij zeide: Ik weet het niet; ben ik mijns broeders hoeder?” – online-bijbel.nl
Deze laatste zinsnede is hierna in onze taal beland en wordt vooral gebruikt om aan te geven dat iemand geen verantwoordelijkheid wenst te nemen voor het welzijn van een ander persoon.
Een dolend bestaan
Kaïn werd na zijn daad zwaar gestraft door God. In Genesis is te lezen hoe Kaïn wordt vervloekt en verdoemd tot zwerven en dolen over de aarde. Als Kaïn aangeeft dat de mensen hem zullen doden vanwege zijn misdaad, brengt God een “teken” op hem aan, zodat niemand hem kwaad zal doen.
“Daarom, al wie Kain doodslaat, zal zevenvoudig gewroken worden! En de Heere stelde een teken aan Kain; opdat hem niet versloeg al wie hem vond. En Kain ging uit van het aangezicht des Heeren; en hij woonde in het land Nod, ten oosten van Eden.” – Genesis 4:15b-16
Ook interessant: In adamskostuum rondlopen
Handig: Top 100 Bijbelse uitdrukkingen, gezegden en woorden
Boekenrubriek: Taalgeschiedenis
Bronnen ▼
-https://www.statenvertaling.net/uitdrukkingen.html
