Beroemd schip poolverkenner Ernest Shackleton gevonden

Op ruim drieduizend meter diepte is in de Weddelzee bij Antarctica het wrak van het beroemd poolschip Endurance gevonden. Dit schip van de Iers-Britse ontdekkingsreiziger Ernest Shackleton zonk 107 jaar geleden en verkeert volgens onderzoekers nog in opmerkelijk goede staat.

Het schip van Shackleton zonk in 1915 tijdens een expeditie naar de Weddelzee. Tijdens een eerdere expeditie had Shackleton al een poging gedaan om, als eerste mens ooit, de geografische zuidpool te bereiken. De ontdekkingsreiziger kwam een heel eind, tot 178 kilometer van zijn doel, maar moest toen vanwege zware stormen en gebrek aan lastdieren rechtsomkeer maken.

Tijdens de expeditie met de Endurance wilde de poolreiziger Antarctica dwars oversteken. Januari 1915 kwam zijn schip vast te zitten in het zee-ijs. De expeditieleden moesten hierdoor noodgedwongen overwinteren bij Luitpoldland, een gebied dat enkele jaren eerder door de Duitse ontdekkingsreiziger Wilhelm Filchner was ontdekt. Het schip werd in de tussentijd steeds meer door zwaar pakijs verdrukt. Na enige tijd zag Shackleton zich genoodzaakt opdracht te geven het schip te verlaten en kamp op te slaan op het pakijs. Voor de 22-koppige bemanning begon daarmee een hachelijk avontuur. Ze hoopten dat de wind hen gunstig gezind was en dat het drijvende pakijs hen uiteindelijk in de buurt van bewoond gebied zou brengen. Een maand nadat de mannen de Endurance hadden verlaten, zonk hun schip naar de bodem van de Weddelzee. Over de hachelijke overlevingstocht die de mannen in de maanden hierna maakten schreef Shackleton later:

“Op onze drijftocht naar huis hadden we geen roer om te sturen of zeil om ons snelheid te geven. We waren afhankelijk van de grillen van wind en stroom en gingen daarheen waar deze onberekenbare krachten ons voerden. Onze harten waren vervuld van het verlangen naar vaste grond onder onze voeten.”

Na een bijna twaalfhonderd kilometer lange drijfvaart in de richting van Zuid-Georgië, een eiland aan de rand van de Scotiazee in de zuidelijke Atlantische Oceaan, werden de mannen na vijf maanden uiteindelijk gered door een Chileens oorlogsschip.

Endurance

De zoektocht naar wrak van de Endurance werd opgezet door de Falklands Maritime Heritage Trust (FMHT). De afgelopen twee weken werd een gebied uitgekamd waar men hoopte dat het zeilschip zou liggen. Zaterdag stuitte men uiteindelijk op het beroemde schip. De masten zijn naar beneden geklapt, maar de romp is in grote lijnen nog intact. Ook de ankers zijn nog aanwezig en duikers konden aan boord van het schip zelfs enkele laarzen en serviesgoed zien. Onderzoeksleider Mensun Bound spreekt van een mijlpaal in de poolgeschiedenis.

“Dit is verreweg het mooiste houten scheepswrak dat ik ooit heb gezien. Het wrak staat rechtop is intact en verkeert nog in zeer goede staat.”

Doordat de zeebodem rond Antarctica geen hout-etende micro-organismen heeft, is het hout van het wrak nauwelijks aangetast.

Op foto’s die van het 44 meter lange zeilschip zijn gemaakt is de naam Endurance te zien. Bound hoopt dat ook jongere generaties dankzij de ontdekking kennis zullen nemen van het verhaal van het schip en Shackleton’s expedities. Hij prijst Frank Worsley, de kapitein van de Endurance. Dankzij diens nauwgezette logboek was men in staat het schip te lokaliseren. Het wrak is aangetroffen op ongeveer zes kilometer van de plek die de kapitein als laatst noteerde: 68°39′30′′ZB 52°26′30′′WL.

Het wrak is als monument aangemerkt en heeft daardoor een beschermde status. Tijdens het inspecteren en filmen mag het wrak daardoor op geen enkele manier worden aangeraakt of verstoord.

Boek: Zuid. Het verslag van Shackletons Trans-Antartica expeditie

Bronnen ▼