Het leven van de jonge Bob Dylan, een van de meest invloedrijke singer-songwriters in de muziekgeschiedenis, is nu verfilmd in de biopic A Complete Unknown. Met zijn raspende stem en unieke storytelling heeft hij met classics als Knockin’ on Heaven’s Door, Like a Rolling Stone en Make You Feel My Love (vooral bekend van Adele) geschiedenis geschreven – én bezongen.
Dylans muziek is doordrenkt met verwijzingen naar historische gebeurtenissen en figuren. Het bekendste voorbeeld is Hurricane (1975), al jaren zijn hoogste notering in de jaarlijkse Top 2000. Vaak zijn het verhalen waarin hij zowel beruchte criminelen als slachtoffers van onrecht, met name Afro-Amerikanen, een stem geeft.
Een geschiedenisles van Bob Dylan over ‘Black lives’ in vijf songs:
“Pistol shots ring out in the barroom night
Enter Patty Valentine (getuige) from the upper hall
She sees the bartender in a pool of blood
Cries out, “My God, they killed them all!”
Here comes the story of the Hurricane
The man the authorities came to blame
For somethin’ that he never done
De song opent als een filmscène, waarna Dylan de volgende acht minuten furieus het verhaal van Rubin Carter vertolkt. Sinds 1966 zit de Afro-Amerikaanse bokser (bijnaam, Hurricane: ‘orkaan’) al acht jaar achter de tralies voor drievoudige moord in een bar, als hij Dylan zijn biografie stuurt. Carter wil aandacht voor zijn zaak en hoewel Dylan al lang afstand heeft genomen van zijn reputatie als ‘protestzanger’, maakt hij voor hem een uitzondering. Carter is zeker geen lieverdje (‘no Gentleman Jim’), maar weet Dylan ervan te overtuigen dat aan deze rechtszaak een vies racistisch luchtje zit.
“The trial was a pig-circus, he never had a chance
The judge made Rubin’s witnesses drunkards from the slums
To the white folks who watched he was a revolutionary bum
And to the black folks he was just a crazy nigger
No one doubted that he pulled the trigger
And though they could not produce the gun
The D.A. [officier van justitie] said he was the one who did the deed. And the all-white jury agreed.
Dylan scoort een flinke hit in de VS en geeft meerdere benefietconcerten voor Carter – die nu veel media-aandacht krijgt en een nieuwe rechtszaak in 1976. Desondanks zal het nog tot 1985 duren voordat Carter vrijkomt vanwege een oneerlijke rechtsgang: ‘Meer gebaseerd op racisme dan redelijkheid’, zoals de rechter van de federale rechtbank het samenvat.
Voor Dylan is Hurricane het sluitstuk van zijn waargebeurde protestsongs over racisme en rechtsongelijkheid, die hij voornamelijk schrijft in zijn beginjaren: 1962-1963.
Dit nummer is een vroeg voorbeeld van Dylan de ‘protestzanger’. Het vertelt het tragische verhaal van Emmett Till, een veertienjarige Afro-Amerikaanse jongen die in 1955 in Mississippi vreselijk werd mishandeld (‘They tortured him and did some things too evil to repeat’) en gelyncht door twee broers van een blank meisje dat hij zou hebben lastiggevallen.
“The smiling brothers walkin’ down the courthouse stairs.
For the jury found them innocent and the brothers they went free.
Na de vrijspraak door een twaalfkoppige jury van witte mannen krijgt de zaak veel aandacht en zet het de burgerrechtenbeweging in een stroomversnelling.
Dit lied gaat over de zwarte activist Medgar Evers, die ook in de zaak Till actief was geweest en in juni 1963 wordt vermoord door een rechts-extremist. Een maand later al zingt Bob Dylan het nummer tijdens de beroemde Mars naar Washington voor gelijke rechten, met Martin Luther Kings wereldberoemd geworden I have a dream– toespraak. Dylan zei later dat hij nog nooit zo’n mensenmassa had gezien. In de tekst wordt niet zozeer de moordenaar verantwoordelijk gehouden (‘But it ain’t him to blame. He’s only a pawn in their game‘) maar de witte-politici, die de systemische raciale ongelijkheid in het zuiden van de Verenigde Staten in stand houden:
“He’s taught in his school
From the start by the rule
That the laws are with him
To protect his white skin
To keep up his hate.
Dezelfde dag als de Mars naar Washington krijgt William Zantzinger zes maanden gevangenisstraf voor het doodslaan van de Afro-Amerikaanse serveerster Hattie Carroll, omdat ze zijn drankje niet snel genoeg brengt. Dylan grijpt nogmaals naar de pen om in deze ‘Murder ballad’ de lichte straf die deze rijke witte jongeman uit het Zuiden krijgt aan de kaak te stellen:
“William Zanzinger, who at twenty-four years
Owns a tobacco farm of six hundred acres
With rich wealthy parents who provide and protect him
And high office relations in the politics of Maryland
Reacted to his deed with a shrug of his shoulders.
Na het album The Times They Are a-Changin’ (1964) heeft Dylan zijn buik vol van labels als folkzanger, protestzanger, stem van een generatie, of wat dan ook. Hij verrijkt zijn muziek en lyriek en plugt de elektrische gitaar in. Op vragen waar hij niks mee kan als ‘Zie je jezelf in de eerste plaats als een zanger of een dichter?’, geeft hij antwoorden waar de pers niks mee kan: ‘Oh, ik zie mezelf meer als een liedjes- en dansman, weet je.’ Toch zal Dylan jaren later nog een comeback maken als protestzanger. Een muzikale oproep (To Bobby) van ex-geliefde en politiek bevlogen folkzangeres Joan Baez, zou Dylan in 1971 hebben getriggerd om een nummer te wijden aan George Jackson. Deze omstreden militante Black Panther-activist was enkele maanden eerder bij een ontsnappingspoging uit de San Quentin-gevangenis doodgeschoten.
“He wouldn’t bow down or kneel.
Authorities, they hated him.
Because he was just too real.
Lord, Lord
They cut George Jackson down
Sometimes I think this whole world
Is one big prison yard
Some of us are prisoners
The rest of us are guards.
Met Hurricane schrijft Bob Dylan nogmaals een vlammende historische protestsong, maar na zijn Rolling Thunder Revue-tour (1975-76) zal hij het nooit meer live spelen: ‘Every song has its moment, and that song’s moment has passed.’
Jaren later, in 2020, stikte de Afro-Amerikaan George Floyd door politiegeweld. Bob Dylan vond het ‘misselijkmakend’, maar liet de soundtrack van de Black Lives Matters-beweging over aan andere artiesten. Een van de vele nummers over Floyd was protest en eerbetoon ineen: John Mellencamps A Pawn in the White Man’s Game. Inderdaad, een bewerking van Dylans origineel uit 1963.
Tien andere Bob Dylan songs over de Koude Oorlog en de VS in de 1960’s:
- Murder Most Foul (2020): Dylans langste nummer ooit (bijna 17 minuten) over de moord op president Kennedy in 1963 en de culturele impact van deze gebeurtenis op Amerika.
- Roll On John (2012): Eerbetoon aan een andere vermoorde sixties-icoon: Beatles-zanger John Lennon.
- Oxford Town (1962): Een lied over de rassenrellen aan de Universiteit van Mississippi in 1962, toen James Meredith zich als eerste Afro-Amerikaanse student inschreef aan de universiteit.
- Who Killed Davey Moore? (1963): Onderzoekt de collectieve verantwoordelijkheid voor het overlijden van deze bokser na een wedstrijd.
- Talkin’ World War III Blues (1963): Humoristische en satirische kijk op de angst voor een nucleaire oorlog tijdens de Koude Oorlog.
- I Shall Be Free (1963): Tijdsbeeld, waarin de Koude Oorlog, de ruimtewedloop en onder anderen president Kennedy en de First Lady voorbij komen.
- Talkin’ John Birch Paranoid Blues (1962): In dit satirische nummer neemt Dylan de paranoia en het anticommunistische sentiment van de John Birch Society op de hak.
- With God on Our Side (1963): Dit nummer onderzoekt verschillende historische conflicten en stelt vragen over moraal en de rol van God in oorlogvoering.
- Masters of War (1963): Een krachtige aanklacht tegen de wapenindustrie en oorlogsprofiteurs.
- Motorpsycho Nitemare (1964): Dit humoristische verhaal, beïnvloed door Alfred Hitchcocks film Psycho, speelt in op de politieke angsten van die tijd en spot met de Amerikaanse obsessie met communisme.
wpDiscuz
