Chassidisme – Joodse vroomheidsbeweging

Het chassidisme is een joodse vroomheidsbeweging, die ontstaan is in Oost-Europa in de achttiende eeuw.

De term is afgeleid van het joodse begrip chassidoet (חסידות: Ḥasidut), wat ‘vromen’ of de ‘vroomheid’ betekent.

Ba’al sjem tov

De stichter van het chassidisme is de joodse leider Israël ben Eliëzer, die de beweging rond 1740 begon in het huidige Polen. Hij staat ook wel bekend als Ba’al sjem tov, ofwel: ‘Meester van de goede naam’. Als acroniem van Ba’al sjem tov wordt voor de stichter van het chassidisme ook wel de naam Besht gebruikt.

Mysiek, ascetisme & gebed

Het chassidisme doorbrak als orthodoxe stroming het monopolie op de mystiek in het jodendom. Feitelijk werd met het chassidisme het mysieke kabbalisme, een mystieke traditie, toegankelijk gemaakt voor alle joden. Chassidische leiders, ook wel rebbe of tsaddik genoemd, bemiddelen hierbij tussen mens en God.

Kenmerkend voor het chassidisme zijn een ascetische leefstijl (waarbij soberheid en onthouding centraal staan), spijswetten, kledingwetten (zwarte kleding en een keppeltje) en extatische vormen van gebed en lofprijzing. Gebed en verering van God staan bij chassidim of chassidiem (zoals de belijders genoemd worden) bóven de bestudering van de Thora. Het chassidisme kent verschillende stromingen, waaronder het Lubavitscher of chabad-chassidisme, de Satmar, de Bratslav-chassidim van Rabbi Nachman en de Shomer Emunim van Reb Arrelech.

Martin Buber en Unorthodox

In West-Europa is het chassidisme vooral bekend geworden dankzij de geschriften van de Oostenrijks-Israëlisch-joodse godsdienstfilosoof Martin Buber, die een groot aantal vertellingen en tradities van het chassidisme vertaalde naar het Duits.

Op Netflix werd in 2020 de miniserie Unorthodox gelanceerd, over een chassidische vrouw uit Brooklyn die vlucht uit een gearrangeerd huwelijk in vervolgens in Berlijn belandt. Ze gaat daar bij een groep musici wonen, maar haar verleden komt steeds om de hoek kijken. In de serie wordt voornamelijk Jiddisch gesproken.

Boek: Chassidisme. Wegwijs

Bronnen ▼