Daphne – De nimf die in een laurierboom veranderde

Daphne (Daphnê) is een beeldschone nimf uit de klassieke mythologie. Haar naam betekent laurier. Ze trok met haar uiterlijk veel aanbidders aan, maar de nimf wees ze allemaal af. Ovidius beschreef in zijn Metamorphosen hoe de achtervolging van de verliefde god Apollo haar tot wanhoop dreef.

De waternimf Daphne was een dochter van de riviergod Ladon of Peneius. De nimf wilde echter niets van mannen weten en was vooral gefocust op de jacht. Haar geluk vond ze in de bossen en het jagen op dieren. Door haar schoonheid had ze veel aanbidders die graag met haar in het huwelijksbootje wilden stappen, maar zij wees ze allemaal af. Het liefst bleef ze, net als de godin Artemis, haar hele leven een maagd en ongehuwd. Ook de god Apollo viel als een blok voor de mooie nimf, tevergeefs.

Liefdespijlen

Apollo’s hartstochtelijke gevoelens voor de nimf kwamen niet uit het niets. Eerder had hij de god van de liefde Eros (Cupido) beledigd om zijn kunsten met de pijl en boog. Op deze neerbuigende woorden reageerde Eros door twee pijlen uit zijn koker te halen. Een gouden pijl met scherpe punt die de liefde opwekt en een loden pijl die het liefdesvuur dooft. De eerste pijl schoot hij af op Apollo en de tweede schoot hij naar Daphne. Nadat de liefdesgod zijn pijlen had geschoten, raakte Apollo helemaal in vuur en vlam voor Daphne. Hij kon alleen nog maar aan haar denken, zo schreef Ovidius:

“Hij ziet haar onverzorgde lokken langs haar schouders vallen en denkt ‘hoe fraai als zij die opbond’, ziet de gloed die uit haar sterrenfonkelende ogen straalt, en ziet de lippen die meer te bieden hebben, prijst haar vingers, handen, haar armen die tot bijna aan de schouders onbedekt zijn; wat wel bedekt is, droomt hij zich nog mooier.” Metamorphosen boek I – 497-502

De achtervolging

Terwijl de god hopeloos en verliefd achter de nimf aanzat, vluchtte Daphne zo snel als de wind. Toen Apollo vertelde met wie ze van doen had; zoon van oppergod Zeus, uitvinder van de geneeskunst en goede bespeler van de lier, maakte dat geen indruk. De god versnelde zijn pas waardoor de nimf Daphne ook weer sneller begon te lopen. Zo renden de twee: de een uit liefde, de ander uit angst.

Transformatie

Doordat Apollo vleugels had, kwam hij steeds dichterbij de vluchtende en inmiddels uitgeputte Daphne. In wanhoop riep ze tot slot:

“Ach, vader! Help me! Een riviergod heeft toch macht? Bevrijd me van dit lichaam dat me veel te mooi deed zijn!” Metamorphosen boek I 546-547

Zodra ze de woorden uitsprak, begon het lichaam van de nimf te veranderen. Haar lijf werd omhuld door een dunne laag schors en haar armen groeiden uit tot takken. Bij haar voeten verschenen wortels. Daphne veranderde in een laurierboom. De verliefde Apollo probeerde haar nog te beminnen, maar zelfs het hout boog van zijn kussen weg.

Laurier

De god Apollo besloot dat als ze niet zijn vrouw kon zijn, dat de laurier dan maar een aan hem gewijde boom moest zijn. Van de bladertakken maakte hij een krans die hij altijd op zijn hoofd zou blijven dragen. Op die manier zou Daphne ook altijd bij hem blijven.

Winnaars van een grote prijs noemen we vandaag de dag ook nog laureaat. In het oude Rome droegen overwinnaars vaak een lauwerkrans.

Leucippus

In de rij van aanbidders was Apollo een van de velen. De jonge prins Leucippus dong ook naar haar hand, maar hij had in het begin meer geluk. Zo verkleedde hij zich als een dienstmeisje om in het gezelschap van Daphne te komen en in de loop der tijd kreeg hij bij haar een speciale plek. De andere dienstmeisjes waren jaloers en hoorden van Apollo dat er iets niet klopte. Zodra ze voorstelden om allen in bad te gaan viel Leucippus door de mand. Hij werd hierna levend verscheurd door de echte dienstmeisjes.

Bronnen ▼