Dirk Jansz van Santen (1637–1708) wordt algemeen beschouwd als meester van de ‘const- en caertafsetters’. Deze afsetters waren ambachtslieden die atlassen, bijbels en andere boeken inkleurden. De Bijzondere Collecties van de Universiteit van Amsterdam heeft een tentoonstelling samengesteld over het werk van de meester-afsetter en zijn vakgenoten.
Bijzondere Collecties over de tentoonstelling:
“Nederland was in de zeventiende eeuw bij uitstek het land waar boeken, atlassen en prenten gemaakt werden. Niet alleen kwaliteit, hoeveelheid en variatie waren verbluffend, maar met name ook decoratie in de vorm van illustraties, versierde titelpagina’s, vignetten en vooral kleurgebruik.”
Over de kunstenaars die kleur met de hand aanbrachten op kaarten en prenten, de ‘const- en caertafsetters’, is weinig bekend. Zij signeerden hun werk niet. De belangrijkste uitzondering op deze regel is de Amsterdamse ‘meesterafzetter’ Dirk Jansz. van Santen (1637–1708). Van Santen genoot tijdens zijn leven internationale roem. Hij werkte voor de belangrijkste opdrachtgevers van zijn tijd: vooraanstaande drukkers, vermogende verzamelaars en invloedrijke patriciërs.
In de traditie van het verluchten van drukwerk is Van Santen een icoon. Werk van zijn hand vormt dan ook de kern van de tentoonstelling. Daarnaast bevat de tentoonstelling stukken uit diverse nationale en internationale collecties. Ook wordt werk van tijdgenoten getoond en wordt uitleg gegeven over de gebruikte technieken en materialen.
“Het is voor het eerst dat de ‘vergeten’ Van Santens, zijn gekleurde prenten en atlassen, in een overzichtstentoonstelling weer bij elkaar komen. Het publiek maakt daardoor kennis met de ‘echte’ kleuren van de Gouden Eeuw.”
De tentoonstelling ‘Op zoek naar Van Santen & de kleuren van de Gouden Eeuw’ loopt van 29 oktober 2015 tot en met 31 januari 2016.
- Boek bij de tentoonstelling: De kunst van het kleuren 1480-1720 – Truusje Goedings
- Artikel over de ingekleurde kaarten van Blaeu
- Scriptie: ‘Kaert- en konstafsetters’ van Amsterdam 1600-1710 (pdf)
Openingsafbeelding: Het aards paradijs, prent ingekleurd door Dirk Jansz van Santen ca. 1697, in Biblia. Dat is de gantsche H. Schrifture, Dordrecht 1682.
