Dark
Light

Patriciaat en patriciërs – Herkomst en korte geschiedenis

Auteur:
1 minuut leestijd
Patriciaat - Portret van een jonge patriciër, vermoedelijk Louis Trip (1638-1655) - Ferdinand Bol
Patriciaat - Portret van een jonge patriciër, vermoedelijk Louis Trip (1638-1655) - Ferdinand Bol

Het begrip patriciaat is afgeleid van het uit het Latijn afkomstige begrip patriciër. Wat is de herkomst en de betekenis van deze historische term, die ook in de genealogie wordt gebruikt?

Een verzamelterm voor adellijke, machtige lieden

Patriciaat is een verzamelterm – ontstaan in de Oudheid – voor families die in een bepaalde stad, stadstaat of een gebied al lange tijd de bestuursfuncties in handen hadden. Het patriciaat behoorde tot de aristocratie, de mensen van adel die het hart van het bestuur vormden. In Rome, het bestuurscentrum van het Romeinse Rijk, hadden de patriciërs zitting in de Senaat. Machtige lieden dus, die vaak eeuwenlang of decennialang de politieke touwtjes in handen hadden.

Het begrip is afgeleid het woord patricius uit het Latijn, ofwel patriciër, wat betekent: adellijk(e), eerbiedwaardige. Patriciër en patriciaat gaan als begrippen terug op pater: vader, beschermer, oudste.

Patriciaat in de Nederlandse Republiek

In de Nederlandse Republiek in de zeventiende en achttiende eeuw was er ook een patriciaat van regenten die al een soort familiekliek de belangrijkste functies naar zich toe trokken. In de Noordelijke Nederlanden was het niet mogelijk om tot de adel te worden verheven. Wel konden, om status te verkrijgen, titels worden gekocht. De specifieke voorrechten van het patriciaat in de Nederlanden werden in 1795, kort na de Franse Revolutie, afgeschaft. Maar in 1814 herstelde koning Willem I echter de adellijke rechten.

In België kreeg de koning vanaf 1831 via de constitutie ruimte om mensen tot het adeldom te verheffen.

Lees ook: Luisteren naar de geschiedenis van de Nederlandse adel
…en:Genealogie – betekenis en inhoud van deze discipline
Boek: Boeken over de Nederlandse politieke geschiedenis

Bronnen

Internet
-http://etymologiebank.nl/trefwoord/patricier
-https://www.ensie.nl/lexicon-nederland-en-belgie/adel
-https://www.nrc.nl/nieuws/2018/04/05/waarom-sta-ik-eigenlijk-niet-in-het-blauwe-boekje-a1598317
-https://nl.wikipedia.org/wiki/Patriciaat

Gratis nieuwsbrief

Meld u aan voor onze wekelijkse nieuwsbrief (51.015 actieve abonnees)


Donateurs ondersteunen ons project en dragen direct bij aan de uitbreiding van ons archief.

Meer informatie

×