Kamp Amersfoort heeft vorige week een collectie originele documenten, foto’s en brieven verworven. Bijna honderd stukken betreffen alle één gevangene: Martinus (Tini) Dereumaux. Precies 75 jaar geleden werd de verzetsman op Fort Rijnauwen in Bunnik gefusilleerd.
Remco Reiding, woordvoerder van Kamp Amersfoort:
“We krijgen vaker bijzondere schenkingen, maar we hebben een collectie over één persoon nog nooit zo compleet gezien. Schoolrapporten, zijn verlovingskaartje, foto’s uit het stadion van zijn geliefde ADO, je kunt het zo gek niet verzinnen of we hebben het.”
De collectie bevat zelfs een dagvaarding uit 1934, omdat de dan 17-jarige Tini ‘des namiddags omstreeks 8 uur op den openbaren weg, de Schoolstraat, een bal heeft voortgeschopt’. Zijn kampnummer 874 bevindt zich in het dossier, evenals verschillende brieven vanuit en naar Kamp Amersfoort. Ook bevat de collectie een origineel dagboekje, door Tini bijgehouden in de cel in het Oranjehotel, de gevangenis in Scheveningen, evenals tekeningetjes van zijn cel. De brief waarin het Feldgericht de voltrekking van zijn doodvonnis aan de familie bekendmaakt en de naoorlogse condoleances van koningin Wilhelmina ontbreken evenmin.
Verzetsgroep Nederland voor Oranje
Martinus Dereumaux (Eindhoven, 7 mei 1917), in de stukken vaak Deremaux genoemd, sloot zich na de Duitse inval aan bij de Haagse afdeling van de verzetsgroep Nederland voor Oranje. De werkzaamheden bestonden uit het vervalsen van documenten, wapentransporten, sabotage, illegale bladen verspreiden en hulp aan onderduikers. De groep werd opgerold na infiltratie door de beruchte verrader Anton van der Waals.
Bij het Feldgericht Luftgau Holland in Amsterdam hoorde Tini, vijfentwintig kilo afgevallen ten gevolge van de ontberingen in Kamp Amersfoort, de doodstraf tegen zich eisen. In afwachting van de uitspraak in het schijnproces keerde hij terug naar het kamp. Op 24 oktober 1942 werd de groep vanuit Kamp Amersfoort overgebracht naar de gevangenis in de Gansstraat in Utrecht. Tini werd er op 26 oktober 1942 uit de cel gehaald en op Fort Rijnauwen gefusilleerd.
De aanwinst van de collectie past bij de uitbreidingsplannen van Kamp Amersfoort, dat meer tentoonstellingsruimte gaat krijgen en educatief centrum op het gebied van gevangenschap in de Tweede Wereldoorlog wil worden. In het kamp zaten meer dan 35.000 Nederlanders gevangen.
Lees ook: Kamp Amersfoort – Concentratiekamp
Boek: Persoonlijke ervaringen in Kamp Amersfoort, een concentratiekamp in Nederland