Regelmatig verschijnen bij B-Motion historische BBC-series. Een daarvan is “Napoleon. The True Story”, een driedelige serie over Napoleon Bonaparte. De serie geeft een evenwichtig beeld van Napoleons opkomst, zijn regeerperiode en zijn uiteindelijke ondergang. De aandacht gaat daarbij niet alleen uit naar zijn politieke optreden, maar ook naar zijn karakter en privéleven.
Leiderschapskwaliteiten
De generaal en latere keizer wordt in de historiografie vaak vergeleken met gewetenloze dictators als Adolf Hitler of Benito Mussolini. “Napoleon. The True Story” veegt dit soort vooroordelen van tafel. Natuurlijk was Napoleon soms wreed en onverantwoordelijk, maar hij moet – aldus Napoleon-kenner Andrew Roberts in de documentaire – vooral herinnerd worden vanwege zijn rol als wetgever, effectief bestuurder en strategisch generaal. Roberts, die niet nalaat ook het militaire falen van Napoleon te benoemen, ziet Napoleon als het bewijs dat niet alle despoten kwaadaardig zijn en niet alle dictators zich per se opstellen als despoten.
‘Redder van de natie’
Napoleon profiteerde als officier in het Franse leger van de chaos in Frankrijk in de jaren 1789-1799. De Franse Revolutie en daarna het Terreurbewind, de Directoire, een dreigende burgeroorlog en hyperinflatie, dreven het land richting de rand van de afgrond. In deze chaos stond Napoleon op. Hij bevocht succesvol de contrarevolutionairen in 1795 (waarna hij opperbevelhebber van de landmacht werd) en pleegde in november 1799 – onder de dekmantel van een dreigende Britse samenzwering – een staatsgreep. Napoleon werd vanaf dat moment door het Franse volk beschouwd als de ‘redder van de natie’.
De dvd-serie besteedt ruime aandacht aan Napoleons militaire tactiek, die met name bestond uit het maken van omtrekkende bewegingen en verrassingsaanvallen. Zo komt onder meer Napoleons tactiek tijdens de veldslagen bij Lodi en Milaan in 1796, toen hij strijd voerde met Oostenrijkse legers, aan de orde, maar natuurlijk ook de Franse verovering van Moskou of de pyrrusoverwinning van de Fransen bij Borodino. Aan deze Slag bij Borodino, op 7 september 1812, namen liefst 250.000 soldaten deel. Gedurende ruim honderd jaar, tot 1914, was Borodino de slag met het grootste aantal slachtoffers dat op één dag viel, namelijk 70.000 doden en gewonden. Liefst 27.000 van hen waren Fransen, onder wie veel generaals en officieren. Opmerkelijk is dat Napoleon, anders dan normaal, niet koos voor omtrekkende bewegingen om de vijand te verrassen, maar voor een frontale aanval.
“Napoleon. The True Story” behandelt verder nog de dramatische nederlagen van Napoleon bij Leipzig en Waterloo. Een en ander culmineerde op 31 maart 1814 in de intocht van tsaar Nicolaas I in Parijs, waarmee Napoleon de twijfelachtige eer had om de eerste Franse leider sinds vier eeuwen te zijn die Frankrijk verloor aan een buitenlandse invasiemacht. Ten slotte eindigt de serie met Napoleons verbanningen naar Sint-Helena en Elba. Wat gebeurde daar precies?
Geld als water
“Joséphine gaf geld uit als water. Ze droeg kousen éénmaal, Ze kleedde zich zesmaal daags om in jurken met goud, diamanten, veren, blaadjes en. Maar: deels omdat Napoleon dat zelf wilde…”
Naast het extravagante uitgavenpatroon van zin vrouw, kampte Napoleon ermee dat Joséphine hem geen erfgenaam schonk. Napoleon wist echter dat hijzelf vruchtbaar was, hij had al een kind verwekt bij een maîtresse, maar omdat dat een bastaardzoontje was kon dit jongetje nooit de troonopvolger worden. Napoleon maakte daarop via een scheiding in 1809 een eind aan zijn huwelijk met Joséphine. In 1810 hertrouwde hij met Marie Louise van Oostenrijk, die hem in 1811 zijn enige wettige zoon schonk: Frans Karel Josef, de latere Napoleon II.
DVD: “Napoleon. The True Story”
Overzicht van Boeken over Napoleon
