Eduard III van Engeland (1312-1377) – Koning uit het huis Plantagenet

Eduard III, een Engelse koning uit het huis Plantagenet. Regeerde van 1327 tot zijn dood in 1377.

Eduard III van Engeland werd op 13 november 1312 geboren in Windsor. Dit als zoon van koning Edward II van Engeland en Isabella van Frankrijk. Zijn vader had veel conflicten met de Engelse edelen en werd in 1326 gearresteerd en gedwongen troonsafstand te doen.

Eduard III het jaar daarop tot koning gekroond (1 februari 1327). Doordat de koning toen nog erg jong was hadden in feite zijn moeder Isabella en haar minnaar Roger Mortimer de touwtjes in handen. Hieraan maakt de koning in 1330 een einde. Hij liet Mortimer opsluiten en ter dood brengen en sloot zijn moeder op. Isabella van Frankrijk zou tot haar dood in Castle Rising opgesloten zitten.

Eduard was inmiddels getrouwd met Filippa van Henegouwen, dochter van graaf Willem van Henegouwen en Holland.

In 1328 was Eduard kandidaat om de kinderloos overleden Franse koning Karel IV op te volgen. De Franse baronnen kozen echter voor een andere kandidaat: Filips van Valois. Eduard III respecteerde deze keus aanvankelijk, maar trok zijn steun aan de Franse koning in 1337 in. Hij viel Frankrijk dat jaar binnen en gaf daarmee het startschot voor de Honderdjarige Oorlog.

De Engelse koning boekte in Frankrijk verschillende militaire successen en werd in september 1340 in Gent zelfs tot koning van Frankrijk uitgeroepen. In 1360 gaf hij bij het Verdrag van Bretigny al zijn aanspraken op de Franse troon echter op. Na jaren strijd had hij nog maar enkele steden, waaronder Bordeaux, in Frankrijk in bezit. De laatste jaren van zijn leven liet hij het bewind voor een groot deel over aan zijn jongste zoon: Jan van Gent.

De regering van Eduard III stond voor een groot deel in het teken van de strijd tegen Schotse rebellen. Hoewel hij aanvankelijk enige militaire successen boekte, moest hij in 1357 de Schotse zelfstandigheid garanderen (Verdrag van Berwick).

Nadat zijn gemalin Filippa van Henegouwen in 1369 overleed, kwam Eduard onder invloed van de avonturierster Alice Perrers.

Orde van de Kousenband

Eduard III voerde in 1348 een beroemde ridderorde in: de Orde van de Kousenband. Volgens de overlevering leidde een gebeurtenis aan het hof tot de oprichting van deze orde. Tijdens een bal zou de danspartner van de koning een kousenband verloren zijn, waarna de koning deze oppakte en om haar gerust te stellen aan zijn eigen been vastbond. De koning zou toen gezegd hebben: Honi soit qui mal y pense (‘Schande over diegene die er kwaad van denkt’). Dit is nog altijd het motto van de ridderorde.

Eduard III van Engeland overleed op 21 juni 1377 en werd opgevolgd door zijn kleinzoon Richard II van Engeland omdat zijn oudste zoon, Eduard de Zwarte Prins, al was overleden. De koning werd begraven in de Westminster Abbey.

Lees ook: De Honderdjarige Oorlog (1337-1453)