Rolzegels zijn leuk. Het zijn kleine gesneden stenen die de oude Mesopotamiërs over een document – doorgaans een kleitablet – rolden om het te verzegelen. In feite zetten ze zo hun handtekening. De bovenstaande afdruk is van een zegel dat op stilistische gronden, zo meldde het bordje met toelichting in het museum, valt te dateren in het eerste derde van de vijfde eeuw. Perzisch dus. En dat maakt dit rolzegel de moeite waard.
We hebben dus te maken met een verslagen Griekse tegenstander en dat is nogal specifiek. De interpretatie dat dit “de koning” is, wordt hiermee minder aannemelijk: weliswaar bestaan er afbeeldingen van vorsten die strijden tegen “het kwaad” in het algemeen, maar de Perzen verbeeldden dat vaker door bijvoorbeeld een leeuw.
Het is daarom aannemelijker dat we te maken hebben met een specifieke situatie. Dat komt vaker voor: er is bijvoorbeeld een zegel dat doorgaans wordt uitgelegd als weergave van de herovering van Sidon door de Perzische koning Artaxerxes III Ochos, die de lokale heerser achter zich meeneemt. Voor zover we weten heeft Darius nooit een Griekse heerser verslagen, al hebben zijn generaals wel eilanden in de Egeïsche Zee veroverd en opstandige steden op Cyprus en westelijk Turkije in het gareel gedwongen.
Thermopylai
Bij Xerxes ligt dat anders. Die leidde in 480 v.Chr. een grootschalige campagne naar Griekenland en versloeg bij Thermopylai inderdaad een Griekse koning. Als iets te mooi is om waar te zijn, is het vaak ook niet waar, maar bij gebrek aan alternatief is de minst onwaarschijnlijke interpretatie dat we hierboven een Perzische afbeelding hebben van niets minder dan een gesneuvelde Leonidas.
Meer Methode op Maandag
Jona Lendering is historicus, webmaster van Livius.org en docent bij Livius Onderwijs. Hij publiceerde verschillende boeken en verzorgt een nieuwsbrief over de Oudheid. Zie ook zijn blog: mainzerbeobachter.com
