Vanaf de Middeleeuwen, en met name in de Gouden Eeuw, zijn in de Nederlanden tientallen steden gebouwd en uitgebreid. De Atlas van de verstedelijking in Nederland (uitgeverij Thoth), samengesteld door Reinout Rutte en Jaap Evert Abrahamse, brengt de Nederlandse stedenbouw en stedenontwikkeling van de afgelopen duizend jaar fraai en helder in beeld.
Het doel van de monumentale atlas, feitelijk het eerste werk dat de Nederlandse stedenontwikkeling samenhangend in kaart brengt, is om historisch te verklaren hoe Nederlandse steden zich ontwikkelden tot wat ze tegenwoordig zijn. Deze thematiek is natuurlijk relevant, omdat de Nederlanden al vanaf ongeveer 1350 tot de meest verstedelijkte gebieden van Europa behoren.
Vier thema’s
De Atlas van de verstedelijking in Nederland is om vier redenen uniek. Ten eerste ligt de klemtoon op dat wat er daadwerkelijk gebouwd is en niet op ideeëngeschiedenis, stadsontwerpen en stadsplannen. Voorts bevat de atlas veel nieuwe tekeningen die gebaseerd zijn op recent onderzoek. In de derde plaats biedt de atlas een completer beeld van de Nederlandse stedelijke ontwikkeling dan andere landkaarten, omdat de aandacht uitgaat naar steden in het hele land en niet alleen in de Randstad.
‘Perifere’ steden als Apeldoorn, Heerlen, Alkmaar, Hengelo, Leeuwarden, Zwolle en Emmen krijgen ruimschoots aandacht. Ten vierde staat het langetermijnperspectief centraal en geeft de atlas een vergelijkend thematisch overzicht van stedelijke ontwikkeling door de tijd heen.
Goed toegankelijk
De Atlas van de verstedelijking in Nederland is fraai geïllustreerd, helder geschreven, goed toegankelijk door de uitgebreide indexen achterin en een absolute aanrader voor historici die zicht willen krijgen op urbane langetermijnontwikkelingen in de Nederlandse geschiedenis. Achterin is een literatuurlijst opgenomen, die getuigt van belezenheid en actualiteit.
