Geitenneuker – Herkomst en geschiedenis van het scheldwoord

Het scheldwoord ‘geitenneuker’ of ‘geiteneuker’ is vrij algemeen bekend. Vooral na de moord op cineast Theo van Gogh, op 2 november 2004 in Amsterdam, hoorde je dit scheldwoord overal. Maar waar komt dit woord eigenlijk vandaan? In elk geval is het woord al veel ouder dan velen denken. Een korte geschiedenis van het fenomeen geitenneuker.

Gebruik door filmmaker Theo van Gogh

In zijn columns en uitspraken liet Theo van Gogh vaak de frase ‘geitenneukers van de vijfde colonne‘ vallen. Hiermee bedoelde hij de Arabische en/of Marokkaanse moslimmigranten die naar Nederland kwamen en volgens Van Gogh weinig goeds in de zin hadden. Van Gogh gebruikte de term geitenneuker als grap. Hiermee refereerde hij aan sommige mensen die stellen dat er in de Koran vermeld wordt dat de profeet Mohammed zijn volgelingen aanraadde om een geit te gebruiken voor de bevrediging van hun seksuele lusten, als er geen vrouw voorhanden was.

In een interview uit 2003 stelde Van Gogh bijvoorbeeld:

“Waarom zou ik een moslim niet mogen uitmaken voor geitenneuker? Ten eerste heeft geestelijk leider Khomeini ooit zelf geschreven dat als de vrouw ongesteld is de man een geit mag nemen. Ten tweede, op straat worden Nederlandse vrouwen toch ook voortdurend voor hoer uitgescholden door Marokkanen? Moeten wij dat wel pikken? Wat is dat voor een rare vorm van tolerantie? Gelukkig mag er sinds 11 september meer worden gezegd. Het zal tijd worden na de Roger van Boxtels en Ed van Thijnen die zelfs de criminaliteitscijfers van allochtonen verdonkeremaanden.”

Niet veel later, begin november 2004, werd Theo van Gogh vermoord in Amsterdam. Daarna dook het woord ‘geitenneuker’ ineens massaal op in allerlei Nederlandse media. Taalkundige Ewoud Sanders schreef hierover op 8 november 2004 in NRC Handelsblad:

“Tot voor kort was geitenneuker een woord dat we zelden in de media tegenkwamen, maar sinds de moord op Theo van Gogh hoor je en lees je het opeens overal.”

Hoe oud is het scheldwoord geitenneuker?

Wie op de krantensite Delpher.nl zoekt naar vermeldingen als ‘geiteneuker’ of ‘geitenneuker’, komt niet veel vermeldingen tegen. In totaal gaat het om drie passages in kranten, uit 1975, 1982 en 1988 (zie de bronnenlijst). Maar duidelijk is wel dat de term geitenneuker al ver voor Theo van Gogh gebruikt werd. Het scheldwoord werd namelijk rond 1900 al gebruikt in Nederlands-Indië, als spotnaam voor Britse Indiërs.

Het scheldwoord schapenneuker werd in het verleden – onbekend is of dit woord een voorganger of navolger van geitenneuker was – ook al gebruikt. Zo vermeldt prof.dr. J.A. Huisman dit scheldwoord in een artikel in het boekje Nette en onnette woorden uit 1962.

Gerard van het Reve maakte ‘geitenneuker’ populair onder het grote publiek

In een brief aan een kennis de gebruikte schrijver Gerard van het Reve in 1978 de term ‘geiteneukerslanden’ voor Arabische landen. Hij bezigde dit woord wel vaker, waardoor het in de jaren 1970 en 1980 in elitaire kringen – zo lezen we op Maxpam.nl – vrij bekend raakte. In de jaren 1960 en 1970 van vorige eeuw gebruikte de Amsterdamse penosefiguur Haring Arie het woord ook wel eens in zijn volksromans.

Terug naar Gerard Reve. Hij schreef in zijn in 1988 verschenen boek Bezorgde Ouders een ‘blond, blank jongenslijf’ aan ‘een bruin geitenneukertje’ gegeven moest worden. Een andere melding van ‘geitenneuker’ stond in 1997 in Nieuwe Revu:

“6300 moslims, door onze jongens meestal ‘geiten­neukers’ genoemd…”

Blijkbaar was het woord geitenneuker eind jaren 1990 al goed bekend onder Nederlandse jongeren als scheldnaam voor moslims.

Andere scheldwoorden met ‘geit’, ‘schaap’ of ‘kameel’ in de naam

Er zijn nog diverse andere (scheld)namen waarin de geit als dier voorkomt. Denk bijvoorbeeld aan geitenwollensokken (een begrip voor ouderwetse mensen en dingen), of geitekuttekop. En de eerdere variant, ‘schapenneuker’, is natuurlijk ook een bijzondere.

Interessant is dat de term ook voorkomt in de Engelse taal. In Engeland, Schotland en de Verenigde Staten komt de term kameelneukers of schapenneukers voor: camel fuckers dan wel sheep shaggers.

Lees verder deze lijst van historische scheldwoorden
Ook interessant: Scheldwoord hondelul bedacht door Feyenoorder
Of lees: Herkomst van ‘rare kwibus’
Boekenrubriek: Taalgeschiedenis

Bronnen ▼