Henry Tandey (1891-1977) – Ontvanger Victoria Cross

Het leven van Henry Tandey begint in de Engelse plaats Leamington Spa, gelegen in het graafschap Warwickshire, waar hij op 30 augustus 1891 wordt geboren. Henry, bijgenaamd ‘Napper’, heeft een moeilijke jeugd en brengt zijn eerste levensjaren door in een weeshuis en later op de lokale St. Peter’s School. Als hij achttien is, krijgt hij een baan in het Regent Hotel in Leamington Spa, maar lang zal hij hier niet blijven.

In 1910 besluit hij zich aan te melden bij het Britse leger, en wordt ingedeeld bij het Alexandra, Princess of Wales’s Own Yorkshire Regiment in Richmond te York. Een infanterie regiment dat beter bekend is als ‘The Green Howards’. Hij komt terecht bij het 2e Bataljon van de Green Howards en wordt overgeplaatst naar Zuid-Afrika en naar Guernsey. Hij blijft bij deze eenheid tot oktober 1916. Tot deze periode is hij onder meer in 1914 actief in Zeebrugge als onderdeel van het British Expeditionary Force (BEF) Later neemt hij ook nog deel aan gevechten tijdens de 1e Slag om Ieper. Tijdens deze gevechten haalt hij op een dag een gewonde soldaat van het slagveld, door hem over z’n schouder naar een Eerste Hulp Post te brengen. Deze, toen nog vrij onbeduidende, gebeurtenis is later op schilderij vastgelegd door Fortunino Matania, een Italiaanse journalist/illustrator die tijdens de Eerste Wereldoorlog regelmatig werkte voor Britse tijdschriften zoals ‘The Sphere’.

Het is ondertussen 1916 en Henry is terug naar Engeland gestuurd om te herstellen van de verwondingen die hij aan zijn been heeft opgelopen tijdens de Slag aan de Somme (1 juli–18 november 1916). Na zijn ontslag uit het ziekenhuis wordt hij overgeplaatst naar het 9e Bataljon en raakt vervolgens gewond tijdens gevechten in november 1917 bij Passendale. Na wederom hersteld te zijn van opgelopen verwondingen wordt hij overgeplaatst naar het 12e Bataljon, totdat deze in juli 1918 wordt ontbonden. Hierdoor wordt hij overgeplaatst naar het 5e Duke of Wellington Regiment, en het is in deze periode (juli-oktober 1918) dat hij verschillende dapperheidsonderscheidingen ontvangt.

In september 1918 wordt Henry Tandey onderscheiden met de Distinguished Conduct Medal voor zijn heroïsche acties in augustus 1918, en dan met name voor een actie op 28 augustus. Zo’n tien dagen later wordt hij wederom onderscheiden. Ditmaal met de Military Medal voor zijn heldhaftige actie op 12 september 1918 tijdens een aanval op Havrincourt. Maar de grootste waardering voor zijn heldenmoed zou iets later komen, als hij wordt onderscheiden met het Victoria Cross.

Het is 28 september 1918 en het einde van vier verschrikkelijke oorlogsjaren is in zicht. Tandey’s eenheid wordt op deze dag belast met het veroveren van het dorpje Marcoing, maar hij ondervindt hierbij enorme tegenstand. De eenheid komt onder zwaar vuur te liggen en kan eigenlijk geen kant meer op. Henry heeft in de gaten dat er iets gedaan moet worden en kruipt, zonder aan zijn eigen veiligheid te denken, in de richting van de vijandelijke machinegeweerpost. Eenmaal in de buurt aangekomen weet hij de vijandelijke post uit te schakelen, daarbij geholpen door een eenheid met een Lewis-machinegeweer, die ondertussen is gearriveerd. Door de uitschakeling van deze post kan zijn eenheid de opmars vervolgen.

Eenmaal aangekomen in de buurt van een houten brug zien ze dat deze beschadigd is. Wederom aarzelt Henry geen moment en kruipt hij, terwijl de kogels letterlijk om zijn oren vliegen, naar de brug en weet hij deze zó te repareren dat deze weer is te gebruiken. Tijdens deze actie heeft hij onder zulk zwaar vuur gelegen dat het eigenlijk een wonder mag heten, dat hij dit heeft kunnen overleven.

Later in de avond, tijdens een poging van de compagnie om het bruggenhoofd te versterken en een zogenaamde ‘support loopgraaf’ te veroveren, wordt Henry’s eenheid omsingeld door een Duitse overmacht. Hoewel de situatie hopeloos en verloren lijkt, aarzelt Henry ook hier wederom geen moment en leidt persoonlijk een bajonetaanval. De negen Britse soldaten vechten met zoveel moed, dat tientallen vijandelijke soldaten gevangen worden genomen. Tijdens deze uitzonderlijke heroïsche charge raakt Henry gewond, maar weigert zich te laten verzorgen.

De gevechten zijn nog niet voorbij. Nog steeds gaat Henry zijn kameraden voor in de hevige strijd. Gezamenlijk weten ze uiteindelijk twintig vijandelijke soldaten gevangen te nemen, en pas nadat de situatie meester is, laat hij zich verzorgen. Het is de derde keer dat Henry gewond is geraakt tijdens gevechten en wederom wordt hij voor herstel terug naar Engeland gestuurd. Tijdens zijn herstelperiode wordt hij op 17 december 1919 ontboden op Buckingham Palace. Daar krijgt hij uit handen van de Britse koning het Victoria Cross voor zijn heroïsche acties op 28 september 1918 bij het Franse Marcoing.

Na zijn herstel wordt hij regelmatig uitgenodigd voor het bijwonen van herdenkingen, zoals ook in november 1920. Henry, ondertussen gepromoveerd tot korporaal, is dan namelijk één van de vijftig geselecteerde Victoria Cross ontvangers die een erehaag vormen bij de begrafenis van de Onbekende Soldaat in Westminster Abbey te Londen. Hij verlaat in januari 1926 met de rang van sergeant het Britse Leger en is vanaf het einde van de Eerste Wereldoorlog uitgezonden geweest naar onder andere Ierland, Gibraltar, Turkije en Egypte.

Na zijn militaire carrière vertrekt Henry naar Coventry, waar hij ook de rest van zijn leven zal blijven wonen. Hier vindt hij al snel werk bij de Standard Motor Company en hij zal hier ook bijna veertig jaar werkzaam blijven. Het is ondertussen eind 1940 en de Tweede Wereldoorlog is in volle hevigheid losgebarsten. Op 14 november van dat jaar worden grote delen van Coventry getroffen door een Duits bombardement. Vele honderden burgers komen hierbij om het leven, maar het is ook hier dat Henry zich meerdere malen op heroïsche wijze laat zien door, met gevaar voor eigen leven, mensen onder de puinhopen vandaan te halen. Bij dit bombardement wordt echter ook zijn eigen huis getroffen, en het enige wat hij hier nog uit weet te redden, is een klok die hij had gekregen van de Duke of Wellington’s Old Contemptibles Association.

Na de Tweede Wereldoorlog is Henry regelmatig te gast bij Victoria Cross & George Cross bijeenkomsten, evenals bij de Victory Parade in Londen in juni 1946. Op 1 juli 1976 is Henry eregast bij een parade in Leamington Spa, dit ter herdenking van de Slag aan de Somme 60 jaar daarvoor en de velen die hier gesneuveld zijn. Iets meer dan een jaar later, op 20 december 1977, overlijdt Henry Tandey VC DCM MM na een kort ziekbed.

Hij had van tevoren duidelijke wensen kenbaar gemaakt omtrent zijn begrafenis en deze vindt dan ook in besloten kring plaats in de Church of Christ the King in Coventry. Op 23 december 1977 wordt hij gecremeerd en geheel volgens zijn laatste wensen wordt zijn as uitgestrooid op de Marcoing British Cemetery, waar veel slachtoffers liggen van de gevechten uit november 1917 en september-oktober 1918.

In april 1978 wordt er ter ere van Henry Tandey VC een boom geplant in Jephons Gardens in Leamington. Al zijn onderscheidingen worden op 26 november 1980 door Sir Ernest Harrison gekocht voor een bedrag van £ 27.000, die ze op zijn beurt weer in 1997 weer schenkt aan het Green Howards Regimental Museum in Richmond, Yorkshire.

Na de Eerste Wereldoorlog komen de beide regimenten waar Henry Tandey VC bij diende, namelijk de Green Howards en het Duke of Wellington (West Riding) Regiment, regelmatig met elkaar in conflict. Beide regimenten vinden namelijk dat deze WOI-held ten tijde van het behalen van de meeste van zijn dapperheidsonderscheidingen bij hun regiment diende. Feit is dat Tandey VC zich altijd een Green Howard heeft gevoeld.

~ Hans Molier

Bronnen ▼