Hermes – God van handel, verkeer en welsprekendheid

In de Griekse mythologie is Hermes de god van handel, verkeer en welsprekendheid in de Griekse mythologie. Hij is de zoon van oppergod Zeus en de bergnimf Maia. Tevens boodschapper van de goden en beschermer van dieven en reizigers. Hermes behoort tot de twaalf Olympische goden, de goden die op de berg Olympus woonden. In de Romeinse mythologie wordt Mercurius vaak als equivalent van de god aangewezen.

De god zou geboren zijn op de berg Cyllene, het hoogste punt van het grootste schiereiland van Griekenland: Peloponnesus.

Hermes en de lier

Hermes staat bekend als de uitvinder van de lier. Een hele jonge uitvinder kun je wel zeggen. Het verhaal wil dat hij op de dag van zijn geboorte de grot uitkroop waar zijn moeder lag en een schildpad zag. De jonge Hermes kwam op het idee om het schild van het dier als klankbord voor een muziekinstrument te gebruiken. Hij doodde daarom het dier en bouwde er een lier van door er twee armen, een dwarslat en snaren op te bevestigen.

De mythe van Argos

Een bekende mythe waarin Hermes een rol speelt is het verhaal over Zeus en de nimf Io. De oppergod is verliefd op deze nimf, die als dienstmaagd voor zijn jaloerse vrouw Hera werkt. Die heeft door dat Zeus een oogje op de nimf Io heeft laten. Om haar te beschermen voor de toorn van zijn vrouw, besluit Zeus om de nimf te veranderen in een koe. Hera heeft dit echter door en geeft Zeus opdracht haar de koe cadeau te geven. De godin geeft de koe vervolgens aan de herder Argos, een reus met honderd ogen. Zelfs als hij slaapt kan hij daardoor altijd nog een oogje op de koe houden.

Gefrustreerd over het feit dat zijn vrouw hem te slim af is geweest, beveelt Zeus de god Hermes om de koe te bevrijden. Hermes reist vervolgens naar Nemea, de stad waar Argos Io gevangen houdt. Aangekomen bij de reus besluit Hermes een deuntje te spelen op zijn fluit. Het deuntje is zo slaapverwekkend dat ook de twee laatste ogen van Argos dichtvallen. Hermes aarzelt geen moment. Hij hakt het hoofd van Argos en bevrijdt Io. Homerus noemt de god vanwege deze geschiedenis in de Ilias ook wel de ‘Argosdoder’.

Hera is woedend als het nieuws haar ter ore komt. Als straf stuurt ze een horzel op die de arme koe op hol doet slaan. Io rent wanhopig het hele land door, tot ze zich bij Epirus in zee werpt. Deze zee staat vandaag de dag bekend als de Ionische Zee. Als de koe is aangekomen in Egypte geeft Zeus Io haar normale gedaante weer terug.

Hera ontfermt zich over het hoofd van Argos. Ze pakt alle honderd ogen en strooit die over de staart van haar lievelingspauw.

Boek: Mythen, legenden, vertellingen: een cultuurhistorische reis langs wereldmythen en legenden