Het Nieuwe Instituut verwerft maquette Theo van Doesburg

Een tekening van architect en kunstenaar Theo van Doesburg die enige geleden te koop werd aangeboden op de kunstbeurs TEFAF, blijkt in werkelijkheid een interieurmaquette te zijn. Het Nieuwe Instituut in Rotterdam heeft het werk inmiddels aangekocht. Het gaat om een ontwerp voor Café-restaurant Aubette, één van de belangrijkste architectuurprojecten van kunstbeweging De Stijl.

Theo van Doesburg, oprichter van De Stijl, ontwierp het interieur van Aubette in 1928. Het oorspronkelijk achttiende-eeuwse kazernegebouw in Straatsburg werd verbouwd tot een amusementscomplex met cafés, bars, restaurants, een bioscoop en danszalen. Voor de belangrijkste ruimte in de Aubette, de Ciné-dancing, maakte Theo van Doesburg een ontwerp met diagonalen voor de wanden en het plafond. Het Nieuwe Instituut spreekt van een “mijlpaal in het oeuvre van Van Doesburg en van De Stijl”.

“Het kende geen precedent en kreeg evenmin, op deze schaal, navolging.”

Het verworven werk is een voorlopig ontwerp voor de Ciné-dancing uit 1926. Het lijkt op het eerste gezicht een één-dimensionaal werk, maar feitelijk is het een maquette; de wanden kunnen worden opgeklapt. Alle maquettes van Van Doesburg zijn verloren gegaan, op dit werk na. Volgens Het Nieuwe Instituut is het werk kenmerkend voor de wijze van representeren van Van Doesburg.

“Hij excelleerde in het verbeelden van ruimte, waarbij hij geen onderscheid maakte tussen kunst en architectuur. Het ging tenslotte om de interactie met de beschouwer. De interieurmaquette, die zowel in gevouwen als in opengeklapte toestand een ruimtelijk beeld geeft, weerspiegelt Van Doesburgs beoogde synthese van schilderkunst en architectuur. Hij plaatste de bezoeker van de Ciné-dancing letterlijk ín de schilderkunst in plaats van ervoor.”

Het Nieuwe Instituut bewaart het ontwerp in de lijst, maar is van plan er een dummy van te maken zodat de maquette later ook in uitgeklapte vorm is te bekijken.

Ook interessant: De Stijl (Kunstbeweging) – Kenmerken en achtergrond
Boek: Theo van Doesburg – A new expression of life, art and technology