Het verzet van de Radboud Universiteit

Het is april 1943. Nederland is bijna drie jaar bezet. Een Duits bezettingsbestuur heeft de macht overgenomen. Op de Katholieke Universiteit Nijmegen gaan de colleges zoveel mogelijk door, ook al zijn de oorlogsomstandigheden overal. Boeken uit de bibliotheek zijn verboden, het studentencorps Carolus Magnus is ontbonden en hoogleraren en studenten zijn gearresteerd door de bezetter.

De spanning stijgt terwijl de onvrede groeit. Een nieuwe maatregel van de Duitse bezetter houdt de gemoederen bezig. De universiteiten in Nederland moeten een loyaliteitsverklaring voorleggen aan hun studenten. Wie tekent mag blijven studeren. Wie weigert zal mogelijk aan het werk worden gezet in Duitsland. Het universiteitsbestuur is in beraad en studenten stellen zichzelf de vraag: zal ik gaan tekenen of niet?

Maar zover komt het niet. Bernard Hermesdorf, rector magnificus van de Katholieke Universiteit Nijmegen, neemt als enige rector in Nederland het besluit om de loyaliteitsverklaring niet aan de studenten voor te leggen, om principiële redenen. Het gevolg: op 11 april 1943 wordt de universiteit gesloten. Hermesdorf hangt de mededeling van de sluiting eigenhandig op in het Hoofdgebouw.

Escaperoom

Op 11 april 2018 is het exact 75 jaar geleden dat de universiteit haar deuren sloot. Een bijzonder stukje geschiedenis. Van de universiteit, van Nijmegen en van ons land in oorlog. Een verzetsdaad die op haar beurt tot vele andere verzetsdaden en -verhalen leidde. Een van die verhalen kun je nu herbeleven in een educatieve escaperoom: ‘Universiteit in verzet’.

Deelnemers aan de educatieve escape room kruipen in de huid van vrienden van Jozef van Hövell van Wezeveld en Westerflier (foto) en worden met dezelfde dilemma’s geconfronteerd als de studenten van 75 jaar geleden. Jozef was praeses van de Nijmeegse studentenvereniging Carolus Magnus – ten tijde van de universiteitssluiting inmiddels verboden door de bezetter. Hij speelde een belangrijke rol in het studentenverzet in Nijmegen en in Nederland tijdens de Tweede Wereldoorlog en nam deel aan verscheidene verzetsacties. Hij werd uiteindelijk gearresteerd en overleed in concentratiekamp Neuengamme in 1945, kort voor het einde van de oorlog. In 1946 ontving hij postuum het Verzetskruis 1940-1945.

De educatieve escaperoom is open voor publiek vanaf 6 mei 2018