Hyacinthus – De prins die in een bloem veranderde

Hyacinthus (Hyakinthos) is een figuur uit de Griekse mythologie. De prins is vooral bekend door een verhaal over de god Apollo. Die was verliefd op de koningszoon maar doodde hem per ongeluk.

Hyacinthus was de zoon van Clio, de Muze van de geschiedenis, en de Macedonische koning Piërus. Er zijn echter ook verhalen die andere ouders vermelden. Zo wordt de Spartaanse koning Amyclus ook wel eens als zijn vader genoemd. Er bestaan twee verhalen over Hyacinthus. De bekendste, zoals onder meer door Ovidius opgetekend in zijn Metamorphosen, gaat als volgt:

De prins Hyacinthus is zo mooi dat de god Apollo zijn oog op hem laat vallen en verliefd wordt. De god verlaat geregeld de berg Delphi om Hyacinthus te kunnen bezoeken. Ook Zephyros en Boreas, de goden van respectievelijk de westen- en noordenwind, bewonderen de jonge prins, net als de zanger Thamyris. Hyacinthus kiest echter voor Apollo. De twee brengen samen veel tijd door. Ze wandelen, jagen en zingen en Apollo leert de jonge prins de lier te bespelen.

Op een dag besluiten Hyacinthus en Apollo na een lange wandeling te gaan discuswerpen. Ze trekken hun kleren uit en smeren zichzelf goed in met olijfolie. Apollo neemt de discus hierna als eerste ter hand en werpt er hard mee, in een poging indruk te maken op zijn vriend. De discus doorboort het wolkendek. Enthousiast rent Hyacinthus onderwijl vooruit om de schijf op te pakken zodra deze landt. Dan slaat echter het onheil toe. De discus stuitert van de grond en belandt recht in het gezicht van de prins. Hyacinthus blijkt dodelijk te zijn getroffen. Zijn hoofd hangt als er een geknakte bloem bij. Volgens een andere lezing zorgt de jaloerse windgod Zephyros ervoor dat de discus extra vaart krijg en in het gezicht van Hyacinthus belandt. Apollo neemt zijn ineenzakkende vriend na dit grote ongeluk in de armen en zegt:

“Nu sterf je, Hyacinthus, van je eerste bloei beroofd! Ik zie de wond die mij beschuldigt; mijn smart om jou heb ik mijzelf bezorgd! Mijn rechterhand is door jouw dood veroordeeld, ik ben oorzaak van je sterven!” Ovidius – Metamorphosen X, 194-197 (Vert.: M. d’Hane-Scheltema)

Apollo besluit dan dat Hyacinthus in een bloem moet veranderen, zodat hij op een bepaalde manier toch kan voortleven. Het bloed van de stervende prins belandt op het gras, waarna precies op die plek een purperen bloem verschijnt (niet de moderne hyacint). Op de bladeren van deze nieuwe bloem tekent Apollo de letters αἰαῖ (‘aiai’), wat helaas betekent. Iedere nieuwe lente bloeide deze bloem weer op, om vervolgens weer snel te verwelken, net zoals de jonge prins na de noodlottige discuswedstrijd.

In Sparta werd driejaarlijks een Hyacinthus-feest gehouden, het Festival van Hyacinthus.

Overzicht van boeken over de (Griekse) mythologie

Bronnen ▼