De Indianapolis 500, een icoon van de autosport

De Indianapolis 500 behoort samen met de 24 uur van Le Mans en de Grand Prix van Monaco tot de bekendste autoraces ter wereld. De eerste editie van het historische race-evenement vond plaats op 30 mei 1911. Tijdens de race moeten de coureurs tweehonderd ronden afleggen op de Indianapolis Motor Speedway. In totaal wordt zo ruim achthonderd kilometer afgelegd.

De beroemde Indianapolis Motor Speedway werd in 1909 opgebouwd in opdracht van enkele lokale ondernemers. Dit als testcircuit voor nieuwe auto’s die door de groeiende auto-industrie van de stad Indiana werden geproduceerd. Ook waren in het begin al plannen om auto’s van verschillende fabrikanten zo nu en dan tegen elkaar te laten racen.

Circuit

De Indianapolis Motor Speedway is een ovaal circuit en heeft een lengte van ruim vier kilometer. Later werd er een binnencircuit aangelegd dat werd verbonden met een deel van het ovale circuit. Bijnaam van het circuit luidt The Brickyard een verwijzing naar de klinkerstenen die begin twintigste eeuw werden gebruikt om de baan mee aan te leggen. Al snel werden deze klinkers vervangen door een laag asfalt, maar rond de startlijn zijn, als herinnering aan de beginjaren, dwars over de baan nog enkele rijen klinkers te vinden.

De eerste winnaar

De eerste editie van het iconische race-evenement werd in 1911 gewonnen door de Amerikaan Ray Harroun in een Marmon Wasp, een 7820 cc zescilinder. Hij voltooide de tweehonderd ronden met een gemiddelde snelheid van ongeveer 120 kilometer per uur in 6 uur 42 minuten 8 seconden.

Maar liefst 90.000 toeschouwers zagen Ray Harroun na tweehonderd ronden als eerste over de finish komen. Hij liet daarmee negenendertig concurrenten achter zich. Het massaal toegestroomde publiek kwam duidelijk ook voor de sensatie. Het parcours stond bekend als uiterst gevaarlijk. In de jaren hiervoor hadden zich in Indianapolis al verschillende dodelijke incidenten voorgedaan.

De veiligheidsvoorschriften stelden tijdens deze eerste editie, in vergelijking met vandaag, nog niet veel voor. De coureurs reden in open auto’s en droegen geen helm of veiligheidsgordel. In de dagen voorafgaand aan de race werd in bars dan ook geregeld gegokt op (dodelijke) ongevallen die zich op het circuit zouden voordoen.

Om het risico enigszins binnen de perken te houden, namen de meeste deelnemers wel een riding mechanic mee die tijdens de race vanuit de auto om zich heen kon kijken. Harroun vond dat kennelijk teveel gedoe en reed liever in een aerodynamischer eenpersoons wagen. Om tijdens de race toch wat om zich heen te kunnen kijken monteerde hij een spiegel op de auto. Mogelijk was dit de allereerste achteruitkijkspiegel ter wereld.

Tijdens de racedag waren veel Amerikanen vrij vanwege Memorial Day (toen nog Decoration Day geheten), een dag waarop overleden Amerikaanse militairen herdacht worden. Tegenwoordig wordt de race, vaak kortweg aangeduid als de Indy 500, jaarlijks gereden op de zondag voor Memorial Day. Ieder jaar doen er 33 coureurs mee.

Sinds 1953 is het traditie dat een prominent het begin van de race inluidt met de volgende woorden:

Ladies and gentlemen, start your engines.

Trofee

De winnaar van de Indy 500 krijgt na afloop van de race de Borg-Warnertrofee uitgereikt, met daarop de gezichten van alle voorgaande winnaars van de race. De nieuwe winnaar krijgt de trofee niet mee naar huis. Nadat zijn gezicht erop is vereeuwigd krijgt de trofee weer een plek in het Indianapolis Motor Speedway Hall of Fame Museum.

Tijdens veel andere autoraces spuiten winnaars tijdens de huldigingsceremonie standaard met champagne. De winnaar van de Indy 500 is traditiegetrouw te zien met een heel ander drankje. De overwinnaar ontvangt altijd een fles melk. Deze traditie begon in 1936 toen winnaar Louis Meyer na afloop van de race een glas karnemelk dronk zodat hij wat kon afkoelen. Het was die dag dan ook uitzonderlijk warm. Een melkproducent zag een foto van de drinkende coureur en meende dat hij hier wel een slaatje uit kon slaan. De jaren hierna zorgde hij ervoor dat de winnaar steeds een glas melk kreeg. Later werd de race ook enige tijd gesponsord door de melkindustrie. En vandaag de dag drinken winnaars dus nog altijd melk.

Nederlanderse deelnemers

De Nederlands autocoureur Arie Luyendyk wist de legendarische race twee keer op zijn naam te schrijven. In 1990 won hij in een Lola-Chevrolet en in 1997 in een G-Force-Aurora. De laatste jaren neemt de Nederlander Rinus VeeKay namens het team Ed Carpenter Racing geregeld deel aan de race. Tijdens de editie van 2024 eindigde hij als negende.

Bronnen ▼