Is de Oscar een heiligverklaring?

Brad Pitt, Julia Roberts en Meryl Streep, het zijn de helden van nu, die we jaarlijks vereren met de uitreiking van de Oscars. Heel wat mensen zouden er dan ook veel voor over hebben om een haarlok van deze bekende acteurs in het bezit te krijgen. Ze zouden de komende jaren met een kaal hoofd moeten rond­lopen als alle verzoeken daadwerkelijk gehonoreerd zouden worden. Heldenverering is van alle tijden en we vinden het dan ook al terug in eeuwenoude verhalen.

“Iedere periode kent zijn eigen heiligen: van Franciscus van Assisi tot Martin Luther King”

Niets nieuws onder de zon

Al in de Middeleeuwen werd elk aandenken dat herinnerde aan een heilige met uiterste zorg en verering omringd. Om precies dezelfde reden als nu: het idee dat er iets van de gewaardeerde persoon in dat souvenir, dat aan­denken is terechtgekomen waardoor het magische krachten zou hebben.

Geroemd, vereerd en heilig verklaard

De helden van de Middeleeuwen waren vaak heiligen, mensen die een bijzonder deugdzaam leven hadden geleid of die hun leven hadden opgeof­ferd voor hun geloof in Christus. Na hun dood werden zij geroemd, vereerd en heilig verklaard. Net zoals van de helden van nu wilde iedereen iets van hen hebben of beelden van hen aanraken. Een beroemde heilige was Ursula, een Engelse koningsdochter.

Een bijzonder kistje

Thomas Becket (1117-1170) was aarts­bisschop van Canterbury. Becket is in zijn jonge jaren bevriend met koning Hendrik II van Engeland. Later krijgen de twee onenigheid over de verhouding tussen Kerk en staat. Als Hendrik zijn beklag doet over de aartsbisschop worden zijn woorden door een aantal ridders (te) letterlijk genomen. Zij vermoorden Becket in zijn eigen kathedraal. Zijn overblijfselen werden ooit in dit bijzondere kistje, waarop de brute moord is afgebeeld, bewaard.

Luister op catharijneconvent.nl naar een verhaal over Thomas Becket

Beschermers

Heiligen hadden niet alleen een voorbeeldfunctie. Soms werden zij patroonheili­gen: beschermers van bepaalde personen, steden en gilden. Omdat de heiligen in de hemel dicht bij God zaten, konden zij bij hem misschien een goed woordje doen voor de gelovigen op aarde. De mensen richtten zich daarom in hun gebeden vaak tot heiligen. Zo is Christoffel de beschermheilige van de reizigers. De reus Christoffel woonde bij een woeste rivier. Hij maakte zich verdienstelijk door pelgrims naar de overkant te dragen.

“Kostbare relieken werden bewaard in schitterende kunstvoorwerpen”

Een ereplaats

Zoals echte fans dat felbegeerde haarlokje van Brad Pitt niet zomaar in de kast gooien, maar het een speciale plaats geven, zo maakten de middeleeuwse heiligenvereerders de meest schitterende kunstvoorwerpen om te bewaren wat hen zo dierbaar was. Bijvoorbeeld deze reliekbuste van een gezellin van Ursula. Volgens de overlevering zat hier ooit een stukje van haar schedel in.

~ Museum Catharijneconvent