Kassiewijle – Bijzonder synoniem voor de dood

Als er een eind is gekomen aan iemands aards bestaan, wordt in de volksmond ook weleens gezegd dat de persoon in kwestie ‘kassiewijle’ is. Hij of zij is overleden. Dit synoniem voor de dood is afkomstig uit het Jiddisch.

Het woord komt in allerlei variaties voor, waaronder kassiewijne, asjeweine, gasjewijne, kasjewijne en sjewijne. Het is oorspronkelijk afgeleid van het Jiddische woord hasjeweine, dat ‘weg’ of ‘verdwenen’ betekent. Op zijn beurt is dit woord weer afgeleid van het Hebreeuwse hasjibhenu. Letterlijk betekent dat ‘doe ons terugkeren’. Wanneer in de synagoge aan het eind van de eredienst een wetsrol wordt weggedragen, en aan het zicht wordt onttrokken, spreekt men deze tekst altijd uit.

In de spreektaal wordt ‘kassiewijle’ ook wel eens gebruikt als gebruiksvoorwerpen stuk zijn gegaan. Bijvoorbeeld als een elektronisch apparaat, zoals een televisie of smartphone, de ‘geest heeft gegeven’. Anders dan soms gedacht heeft kassiewijle niets te maken met het woord ‘wijlen’ dat soms wordt gebruikt als het over overleden personen gaat (bijvoorbeeld ‘wijlen koningin Juliana’).

Kassiewijle is ook de naam van een podcast van Babs Bakels, waarin de (omgang met de) dood centraal staat.

Bronnen