Aartshertog Leopold II van Oostenrijk kon op het einde van zijn leven een indrukwekkend naamkaartje met vorstelijke titels voorleggen. Zo was hij niet alleen keizer van het Heilig Roomse Rijk, maar eveneens koning van Hongarije en Bohemen, groothertog van Toscane en heerste hij als soeverein over onze contreien. Door zijn korte regeerperiode als keizer kreeg hij in de meeste geschiedenisboeken echter slechts een bescheiden plaats toebedeeld.
Leopoldโs jeugdjaren
In februari 1764 huwde de toen nog zestienjarige Leopold met Marie Louise van Bourbon (1745-1792), de dochter van koning Carlos III van Spanje. Het was een huwelijk per volmacht of een zogenaamde โTrouw met de handschoenโ1. De eigenlijke huwelijksceremonie vond pas het jaar daarop plaats in de kathedraal van Innsbruck en hoewel het, zoals zo vaak in adellijke en koninklijke kringen, een gearrangeerd huwelijk betrof, kreeg het echtpaar niet minder dan zestien kinderen.
Een onvoorziene wending
Toen op 20 februari 1790 onverwachts Leopoldโs oudste broer, keizer Jozef II overleed, werd hij de nieuwe titelvoerende keizer van het Heilig Roomse Rijk. In onze gewesten ontpopte Leopold zich als een volleerd diplomaat en wist hij het Habsburgs gezag te herstellen door met besprekingen en onderhandelingen een einde te maken aan de Brabantse Omwenteling die het jaar voordien was ontstaan tijdens de regering van zijn broer. Binnen de rest van Europa lagen de politieke kaarten heel wat moeilijker. Zowel de in Frankrijk aan de gang zijnde revolutie als de Russisch-Ottomaanse oorlog die aan de oostgrens van zijn rijk al enige tijd tot onrust leidde, baarden Leopold grote zorgen, maar bleven onder zijn bewind verder uitdijen.
Verkeerde inschatting met verstrekkende gevolgen
De Franse revolutionaire โAssemblรฉe nationaleโ, aangepord door enkele radicale Girondijnen2, beschouwde dit evenwel als een dreigement en gebruikte het als voorwendsel om in april 1792 de oorlog te verklaren aan Oostenrijk en Pruisen. Het conflict dat zich spoedig zou verspreiden over het hele Europese vasteland ging de geschiedenis in als de eerste van een reeks coalitieoorlogen.
Vroegtijdige dood van Leopold
Leopold zou de gevolgen van zijn beoordelingsfout niet meer meemaken. Hij kwam geheel onverwachts op 1 maart 1792 op amper vierenveertigjarige leeftijd te overlijden. Zijn plotse dood gaf al vlug aanleiding tot allerlei speculaties. Hoewel de juiste toedracht van zijn overlijden tot op heden niet met zekerheid gekend is, werd hij volgens sommigen vergiftigd. Anderen meenden dan weer dat hij het slachtoffer was geworden van een complot opgezet door vrijmetselaars. Zijn stoffelijk overschot werd te Wenen bijgezet in de keizerlijke grafkelder Kapuzinergruft waar sinds 1633 de Oostenrijkse Habsburgers begraven liggen. Hij werd opgevolgd door zijn oudste zoon Frans II die de laatste keizer van het Heilig Roomse Rijk zou wordenโฆ
2 – Binnen de verschillende machtsgroepen die in de โAssemblรฉe nationaleโ zetelden, wilden de Girondijnen desnoods met geweld het revolutionaire ideeรซngoed uitbreiden naar de rest van Europa.
Volg ons: