De Deense koning hield van ongeveer 1400 tot 1857 een administratie bij van alle schepen die door de Sont voeren en tol betaalden. De Sont, de zeestraat tussen de Oostzee en de Noordzee, werd druk bevaren. De registers van de tolheffing zijn bewaard vanaf 1497. Van elke doorvaart werd de naam van de schipper, zijn woonplaats, de haven van vertrek, de samenstelling van de lading en vanaf de jaren 1660 ook de bestemming van het schip genoteerd.
De helft van schepen die door de Sont voeren kwam uit Nederland. In de zeventiende eeuw domineerden Hollandse schepen deze vaart. In de loop van de achttiende eeuw namen schepen uit Friesland die rol over. De tolboeken bevatten gegevens over 1,8 miljoen doorvaarten en vormen daarmee een belangrijke bron voor de economische geschiedenis van Europa.
De Rijksuniversiteit Groningen en Tresoar hebben het initiatief genomen de inhoud van deze tolboeken te digitaliseren. Het eerste deel van dit digitalisatieproject is nu voltooid en te bekijken op de website www.soundtoll.nl. Momenteel is informatie over 125.117 doorvaarten uit de jaren 1787-1799 opvraagbaar.
De komende maanden wordt de database verder gevuld. Het hele digitalisatieproject loopt naar verwachting tot 2013. De resultaten worden onder meer gebruikt voor een onderzoek naar de geschiedenis van de Friese koopvaardij in de zeventiende en achttiende eeuw.
