Op haar zeventiende antwoordde Máxima Zorreguieta in het jaarboek van haar school op de vraag welke ambities ze had: ‘Te veel om op te noemen.’ Máxima was uitermate streberig. Ze wilde hoe dan ook de top bereiken. Vanuit haar perspectief kon dat het makkelijkste door een machtig en schatrijk iemand aan de haak te slaan. ‘Ik ga trouwen met een man van adel,’ zei ze tijdens de diploma-uitreiking tegen een vriendin.
Die laatste ambitie heeft ze meer dan waargemaakt. Máxima, geboren en opgegroeid als burgermeisje in Argentinië, trouwde in 2002 met Willem-Alexander, op dat moment kroonprins van Nederland en inmiddels koning. Máxima mag zich sinds 2013 koningin noemen. Ze bereikte dat doel door haar schoonheid, haar charme en haar intelligentie. Maar is ze ook iemand met een aangenaam karakter?
In de biografie Máxima. De wording van een koningin van de Argentijnse journalisten Rodolfo Vera Calderón en Paula Galloni wordt die vraag zeker niet eenduidig met ‘ja’ beantwoord. Over de capaciteiten van Máxima (ze leerde bijvoorbeeld in recordtijd uitstekend Nederlands) laten ze geen twijfel bestaan, maar ze omschrijven de Argentijnse ook als bijzonder vasthoudend en gehaaid. ‘Volhardend, op het opdringerige af,’ citeren ze een ‘vriend’.
Beststeller
Het boek, waarvan nu een vertaling en bewerking is verschenen, werd in Argentinië een bestseller. Ook in Nederland maakt het kans op een voorspoedige verkoop. Het behandelt immers het leven van een mateloos populair figuur (Máxima komt uit opiniepeilingen steevast tevoorschijn als het veruit meest geliefde lid van het koningshuis). En het legt daarnaast de nadruk op alle pracht en praal waarmee vorstelijke personen zich omringen. Zoiets gaat er, blijkt in de praktijk, doorgaans in als koek. De toon waarop de biografie is geschreven heeft bovendien het opgewondene dat de meeste royalty-verslaggeving kenmerkt. ‘Amsterdam straalde als nooit te voren. (…) Toen Willem-Alexander en Máxima verschenen, brak een oorverdovend gejuich los.’ Dat werk.
Het boek is niet geautoriseerd en kwam tot stand zonder hulp van de Rijksvoorlichtingsdienst of andere officiële bronnen. Het voordeel van die aanpak is dat de auteurs zich niet aan banden hoefden te laten leggen door wat ze ‘de propagandamachine van het paleis’ noemen. Maar er is ook een nadeel. De biografie van Máxima is – noodgedwongen – grotendeels gebaseerd op anonieme getuigen. Die worden omschreven als ‘een kennis’, ‘een oude buurman’, of ‘iemand die dezelfde bus nam’. Niemand kan beweren dat ze daardoor automatisch de waarheid niet spreken, maar controleren is onmogelijk. Ook uitdrukkingen en woorden als ‘naar verluidt’ of ‘zou’ worden frequent gehanteerd. Soms voeren de auteurs wel een met name genoemde bron sprekend op, maar vaak is het dan een journalist, niet zelden van een roddelblad.
Máxima – het verhaal is in grote lijnen bekend – werd geboren in mei 1971 in Buenos Aires. Haar vader en moeder waren op dat moment niet getrouwd. Of eigenlijk was haar vader, zestien jaar ouder dan haar moeder, wel getrouwd, maar met een andere vrouw. Scheiden ging in het Argentinië van die jaren niet zo makkelijk. Pas na een wetswijziging in 1987 traden de ouders van Máxima alsnog in het huwelijk.
Staatssecretaris
Haar familie behoorde tot de betere kringen, maar was niet van adel. Máxima bezocht de middelbare school en ging vervolgens economie studeren. Haar vader was in 1976 benoemd tot staatssecretaris van Landbouw in het regime van dictator Jorge Videla. Later wrong hij zich in allerlei bochten om te betogen dat hij niets van diens wrede beleid had geweten, net als Máxima zelf trouwens. Maar de auteurs van de biografie weten wel zeker dat beiden exact op de hoogte waren van alle gruweldaden.
Vader Zorreguieta werd overigens al in 2002 door hoogleraar Latijns-Amerikastudies Michiel Baud, die in opdracht van premier Wim Kok onderzoek verrichtte, als ‘fout’ betiteld. Hij was daarom niet welkom bij de huwelijksvoltrekking van Máxima en Willem-Alexander. In het boek komt de journalist Arnold Karskens uitvoerig aan het woord, omdat hij navorsingen heeft gedaan naar het verleden van vader Zorreguieta. Ook hij onderstreept dat de man alles geweten moet hebben van de moordpartijen en schendingen van de democratie. Dat Karskens in Nederland nogal omstreden is als oprichter van de omroepvereniging Ongehoord Nederland blijft onvermeld.
Máxima werkte tijdens haar studie voor enkele Argentijnse banken, maar vestigde zich in 1995 in New York. Ze ‘bleef door de jaren heen een doel voor ogen houden; ze wilde het ver schoppen’. Ook in de Verenigde Staten was ze actief voor enkele banken, het laatst voor de Deutsche Bank. Intussen liep ze de feesten af, op zoek naar een geschikte prooi. Ze had enkele relaties, maar de ware was er blijkbaar niet bij.
In maart 1999 vroeg een vriendin haar mee te gaan naar Sevilla, waar ze haar aan een aantal potentiële huwelijkskandidaten wilde voorstellen. Over hen zei ze: ‘Eentje is erg knap, de ander is erg rijk.’ De knappe was prins Frederik van Denemarken. Maar het werd de andere, Willem-Alexander.
Boek: Máxima. De wording van een koningin
Ook interessant: De voortdurende conflicten tussen politiek en koningshuis