Het FENIX Landverhuizersmuseum in Rotterdam heeft een zeldzaam uitrolpanorama uit 1826 verworven. De handgekleurde litho in originele kartonnen koker meet uitgerold ruim twee meter en biedt een langgerekt en gedetailleerd stadsgezicht van de stad Rotterdam, gezien uit het zuiden. Het werk is vervaardigd door Quirijn Maurits Rudolph Ver Huell (1787-1860).
Op het topografisch nauwkeurige panorama is vastgelegd hoe de stad Rotterdam er bijna twee eeuwen geleden uitzag. Een druk bevaren Maas met vooral zeilschepen en als novum een stoomschip. Tien jaar eerder, op 10 mei 1816 arriveerde op de Maas het eerste stoomschip in Nederland, de Engelse pakketboot. FENIX:
“Het pas ontstane Koninkrijk der Nederlanden stond nog met één been in de achttiende eeuw, maar dat zou niet lang meer duren. Rotterdam ontwikkelde zich als een geliefde halteplaats voor kunstenaars. Engelse schilders als J.M.W Turner startten er hun Grand Tour gevolgd door Duitse romantici en Franse plein air schilders als Camille Corot. Allen werden aangetrokken door de vuige werkstad, de rivier en het Hollandse licht.”
Op de rolprent ziet Rotterdam er totaal anders uit dan tegenwoordig. Alleen de stompe toren van de Laurenskerk biedt een punt van herkenning. De zeilmasten links tonen de Leuvehaven met links en rechts de Wester en Ooster Nieuwe Hoofdpoort. Prominent aan de kade staan het Oost-Indisch Huis de Oude Wester en Ooster Hoofdpoort en geheel rechts de classicistische gevels van de Marinewerf. De weelderige kades met dubbele rijen lindebomen maakten in de loop der tijd grotendeels plaats voor autoverkeer. Het werk is vervaardigd op vier langgerekte aaneengesloten stroken papier door Quirijn Maurits Rudolph Ver Huell.
Het uitgerolde historische panorama krijgt in het toekomstige museum een voor het raam opgestelde vitrine dat bezoekers uitzicht op de stad biedt. Rutger Doop, conservator geschiedenis van FENIX:
“Bezoekers die straks door het grote raam op de eerste verdieping over de Maas kijken zien, met hetzelfde standpunt als de kunstenaar destijds, hoe Rotterdam in tweehonderd jaar is getransformeerd tot de stad die het nu is.”
Quirijn Maurits Ver Huell
Quirijn Maurits Rudolph Ver Huell was in de eerste plaats zeeofficier en directeur van de marine in Rotterdam. Ver Huell stamde uit een Gelderse patriciërsfamilie die actief was in de VOC. Maurits diende ook in het toenmalige Nederlands-Indië, onder meer was hij betrokken bij de Pattimura-oorlog op de Molukken in 1817. Zijn verblijf in Indië documenteerde hij in publicaties, tekeningen en schilderijen. Dit Indische werk bevindt zich onder andere in de collectie van het Rijksmuseum.
In zijn weergave van Rotterdam manipuleert Ver Huell de werkelijkheid door de rivier als een rechte waterweg af te beelden. Op die manier konden de panden aan het water ordentelijk worden gepresenteerd en ontstond een overzichtelijk stadsgezicht. De stroken papier van de rolprent zijn met de hand ingekleurd. Het stadsgezicht is uitgegeven en gedrukt door het in 1816 opgerichte Arbon & Krap boekverkopers, actief aan de beurs in Rotterdam. Het Stadsarchief Rotterdam bezit ook een exemplaar van het uitrolpanorama.
Overzicht van Boeken over de geschiedenis van Rotterdam
