Zo werd Nederland in 1988 Europees kampioen voetbal

Op 25 juni 1988 won Nederland voor het eerst in de geschiedenis het Europees kampioenschap voetbal. Voor veel Nederlanders is dit nog altijd hét grootste gloriemoment uit de vaderlandse sportgeschiedenis.

Het EK in Duitsland begon voor de Nederlandse ploeg met onder andere Marco van Basten en Erwin Koeman weinig veelbelovend. De eerste groepswedstrijd tegen de Sovjet-Unie werd verloren met 0-1. De Nederlandse aanvallers wisten niet door de stugge verdediging van de Russen te komen.

Geluk

Ook de tweede wedstrijd was geen makkie. Tegen de Engelsen scoorde Nederland wel drie keer, maar had het ook het nodige geluk dat de Engelsen één bal tegen de paal en één tegen de binnenkant van de paal schoten. Het werd uiteindelijk 3-1. En dat geluk had Nederland misschien gewoon ‘afgedwongen’. Voetbalorakel Johan Cruijff zei ooit namelijk: “Pech, dat krijg je bij een negatieve instelling en geluk bij een positieve instelling”.

Rare kopbal

Vervolgens moest Oranje de volgende wedstrijd tegen Ierland winnen om door te gaan. Dat leek lange tijd niet te gaan lukken. Weer had het elftal geluk, met een bal op de paal van Ierland. Acht minuten voor het einde belandde een mislukt afstandsschot van Ronald Koeman uiteindelijk per ongeluk op het hoofd van Wim Kieft en via een merkwaardige curve stuiterde de bal uiteindelijk achter de Ierse keeper: 1-0. Een van de merkwaardigste doelpunten die de spits vermoedelijk ooit maakte. Maar wel de belangrijkste treffer van zijn carrière.

Revanche

De écht historische wedstrijd was de wedstrijd hierna, de halve finale tegen West-Duitsland. Na de nederlaag op het WK van 1974, toen West-Duitsland in de finale Nederland had verslagen, was Duitsland zelf dé plek voor de ultieme wraak. Voor het eerst tijdens het EK liet Oranje sprankelend voetbal zien. Toch leek het lange tijd niet te lukken om ook een doelpunt te maken. In de rust stond het nog steeds 0-0. Na een onterechte strafschop werd het zelfs 1-0 voor Duitsland en kort daarna schopte Jürgen Klinsman maar een paar centimeter naast het doel van Hans van Breukelen. Een kwartier voor tijd kreeg Oranje onverwachts een penalty en waren de teams weer in evenwicht. In de 89ste minuut schoot Marco van Basten Nederland voor het eerst in de geschiedenis naar een EK-finale.

Wondergoal

In die finale kwam het elftal weer oog in oog te staan met de Sovjet-Unie, het land waar men in de eerste wedstrijd nog van verloren had. Dit keer ging het een stuk beter. Na een half uur stond Oranje in het Olympiastadion in München dankzij een rake kopbal van aanvoerder Ruud Gullit al op 1-0. En tien minuten na rust beslist Marco van Basten de wedstrijd met een wondergoal. De opkomende middenvelder Arnold Mühren wilde een lage strakke voorzet in het strafschopgebied geven, maar dat mislukte volledig. De bal belandde schoot omhoog en belandde onverwachts bij Van Basten die geen moment aarzelde en hem vanaf de zijkant van het strafschopgebied in één keer diagonaal over de kansloze keeper Rinat Dasajev schoot: 2-0. Een wondergoal. Volgens veel (Nederlandse) voetbalkenners de mooiste uit de EK-geschiedenis.

Het eveneens beroemd geworden televisiecommentaar van Theo Reitsma ging als volgt:

Van Tiggelen. Een tegen een wordt het. Mühren. Van Basten. Goed. Oh, wat een goal! Wat een goal! Wat een schitterend doelpunt zeg! Ja, niet te geloven zoals ie die bal uit de lucht oppakt in die hoek daar. Niet te geloven. Wat een weergaloos doelpunt. Tjongejonge, wat een doelpunt zeg. Onvoorstelbaar ingeknald. Want waar zit ie helemaal? Ja, niet eens in beeld. Daar helemaal voorbij het doelgebied. Bam! 2-0.

Na de 2-0 werd het nog spannend, mede doordat de Sovjet-Unie een strafschop kreeg. Deze werd echter gestopt door Van Breukelen. Vervolgens was het wachten op het laatste fluitsignaal. Nederland was Europees Kampioen. Een dag later vond de huldiging al plaats. De ploeg maakte een rondvaart door de grachten van Amsterdam en werd toegejuicht op het Museumplein. Tijdens de rondvaart dansen veel supporters op woonboten. De beelden gaan de hele wereld over.

Later verklaarde toenmalig grensrechter Rémi Harrel tegenover de Franse krant Le Parisien overigens dat hij het beroemde doelpunt van Marco van Basten bijna had afgekeurd wegens buitenspel.

Ik kan het mij nog goed herinneren. Ik wilde mijn vlag omhoog doen, maar toen ik zag hoe mooi het doelpunt was, liet ik mijn arm naar beneden. Waarschijnlijk had ik wel gevlagd als de bal over het doel was gegaan.

Achteraf is hij ervan overtuigd de juiste keuze te hebben gemaakt. Het was geen buitenspel.

Enkele jaren geleden werd de EK-finale van 1988 verkozen tot hét Studio Sport-moment.

Boek: 1988 – Wij hielden van Oranje

Terugblik op het EK van 1988: