Dankzij een enorme schenking heeft het Nederlands Fotomuseum een pakhuis op Katendrecht, aan de Rijnhaven in Rotterdam-Zuid aan kunnen aankopen. Het uit 1903 daterende pakhuis ‘Santos’ wordt het nieuwe onderkomen van het nationale museum voor fotografie en opent naar verwachting in 2025 de deuren.
De schenking, volgens de Volkskrant gaat het om een bedrag van maar liefst 38 miljoen euro, is gedaan door de filantropische stichting Droom en Daad. Als enige voorwaarde zou zijn gesteld dat het museum in Rotterdam blijft. De stichting betaalde eerder onder meer mee aan de bouw van het Depot van Boijmans Van Beuningen en ondersteunt ook een nieuw migratiemuseum in Rotterdam: Fenix.
2025
Het Nederlands Fotomuseum werd in 2003 opgericht, mede dankzij het legaat van Hein Wertheimer, een amateurfotograaf die bij zijn dood 22 miljoen gulden naliet ter stimulering van de fotografie en de oprichting van een fotomuseum.
Momenteel is het Nederlands Fotomuseum nog gevestigd in het bedrijfsverzamelgebouw Las Palmas op de Kop van Zuid. De Rotterdamse culturele instelling was al langere tijd op zoek naar een andere locatie, onder meer vanwege alsmaar oplopende huisvestingskosten. Dankzij de steun van stichting Droom en Daad heeft het museum straks een eigen locatie. De verwachting is dat de verbouwing van pakhuis Santos al in september 2025 klaar is.
Het monumentale pakhuis opende de deuren in 1903 en diende lange tijd als opslagplaats voor Braziliaanse koffie. Al sinds de jaren vijftig staat het pand echter grotendeels leeg. Sinds 2012 werd het het zwaar verwaarloosde pakhuis onder handen genomen door het Duitse bedrijf Stilwerk dat er een designwarenhuis wilde vestigen. Enkele maanden geleden kwamen de renovatiewerkzaamheden stil te liggen, nadat Stilwerk besloot de stekker uit het kostbare project te trekken. Volgens de Volkskrant besloot het bedrijf hiertoe omdat de kosten en baten uit balans waren geraakt.
Kroon
Het gebouw heeft van origine zes nagenoeg identieke verdiepingen, met een gietijzeren kolommenstructuur. Er is verder een kelderverdieping over de hele oppervlakte van het gebouw. In het midden is de afgelopen jaren een royaal atrium gerealiseerd met een centraal trappenhuis. Op het monument zijn in opdracht van Stilwerk eerder twee nieuwe verdiepingen toegevoegd. De bovenste daarvan wordt omhuld door een soort ‘kroon’ met een semi-transparante gevel. Het pakhuis opent zijn deuren zowel naar zowel de zuid- als de noordzijde.
De komende tijd wordt gebruikt om Santos verder klaar te maken voor het Nederlands Fotomuseum. Zo komt er een nieuw, duurzaam depot voor de collectie met 175 kostbare archieven van onder meer Ed van der Elsken, vroege daguerreotypes en met eigentijds werk van bijvoorbeeld Erwin Olaf en Dana Lixenberg. Er komen verder meerdere tentoonstellingsruimtes, een fotoboekwinkel, bibliotheek, museumcafé op de begane grond en een restaurant op de zesde verdieping.
Het nieuwe museum biedt straks ook prominent ruimte aan de Eregalerij van de Nederlandse fotografie.
Birgit Donker, directeur van het Nederlands Fotomuseum.
