Nicolae Ceauşescu (1918-1989) – Roemeens dictator

4 minuten leestijd
Nicolae Ceauşescu
Nicolae Ceauşescu

De Roemeense dictator Nicolae Ceauşescu werd in 1989 tijdens de Roemeense Revolutie afgezet. Na een schijnproces werd hij vervolgens samen met zijn vrouw Elena geëxecuteerd.

Nicolae Ceausescu
Nicolae Ceausescu
Nicolae Ceausescu ziet het levenslicht in 1918. Hij wordt geboren in een arm boerengezin in Scornicesti. In zijn jonge jaren werkt hij als leerling bij een schoenmaker in Boekarest.

In 1933 wordt hij lid van de Roemeense Communistische Partij. Zijn politieke activiteiten zorgen er voor dat hij in 1936 in de gevangenis belandt. Ook tijdens de Tweede Wereldoorlog kan Nicolae Ceauşescu niet in vrijheid leven. Hij moet onderduiken omdat troepen van de fascistische dictator Ion Antonescu naar de communist op zoek zijn.

Promoties

Als Roemenië in 1944 door het Russische Rode Leger wordt bevrijd kan Ceauşescu zijn schuilplaats verlaten. Hij wordt dan secretaris van de communistische jeugdbeweging. Ceauşescu doet het goed binnen de communistische partij. In 1948 wordt hij kandidaat-lid van het Centrale Comité van de Roemeense Werkers Partij, in 1954 lid van het politburo en tegen het eind van de jaren veertig en het begin van de jaren vijftig is hij vice-minister van Landbouw en Defensie.

De grootste promotie maakt Ceauşescu in 1965. Hij volgt ex-premier Gheorghiu-Dej dan op als secretaris van de Roemeense Communistische Partij. Als hij 1967 ook voorzitter van de Staatsraad wordt (staatshoofd) heeft hij nog meer macht. Vanaf 1968 slaagt Ceauşescu erin steeds meer machtsfuncties naar zich toe te trekken. Het bewind van Ceauşescu begint dan steeds meer op het bewind van een dictator te lijken. In de jaren zeventig laat Ceauşescu zich zelfs Conducator (leider) noemen. De Roemeense dictator uit de jaren veertig, Ion Antonescu, liet zich in zijn tijd ook zo noemen.

De bevolking van Roemenië heeft het zwaar onder het bewind van Ceauşescu . De dictator wil de staatsschuld terugbrengen en dat gaat ten koste van de bevolking. Er wordt op tal van zaken fors bezuinigd. Roemenen mogen bijvoorbeeld bijna niet meer stoken en als er geluiden komen dat de Roemenen honger lijden maakt de dictator zich er van af met de mededeling dat zijn landgenoten gewoon veel te veel willen eten.

Urbanisatieprogramma

Grote frustratie voor veel Roemenen is dat er in het land voldoende voedsel geproduceerd wordt, maar dat het overgrote merendeel hiervan geëxporteerd wordt waardoor er weinig voor de bevolking zelf overblijft. Ceauşescu komt in 1988 met een groot urbanisatieprogramma voor het platteland. Maar liefst achtduizend dorpen moeten worden afgebroken. De bevolking van die dorpen moet vervolgens verhuizen naar zogenaamde ‘agro-industriële centra’. Met dit plan haalt de dictator zich veel buitenlandse kritiek op de hals. Ook de lokale bevolking ziet niets in het plan.

Ceausescu kan zijn plan uiteindelijk niet ten uitvoer brengen. Het volk komt in 1989 namelijk massaal in opstand (Roemeense Revolutie) tegen de communistische dictator waardoor Ceauşescu uiteindelijk zijn macht verliest.

Roemeense Revolutie

De malaise waarin de Roemenen leven leidt in 1989 tot de Roemeense Revolutie. Lang hadden de Roemenen hadden zich ingehouden. Wie kritiek uitte op (het beleid van) Ceauşescu kon namelijk rekenen op forse straffen. Toen de dictator in 1965 aantrad als leider van de Roemeense Communistische Partij was hij nog erg populair. Ook zijn maatregelen konden toen rekenen op steun van de bevolking. Roemenië werd in snel tempo geïndustrialiseerd en het bruto nationaal product bleef stijgen.

Vanaf de jaren zeventig, toen Ceauşescu vrijwel alle macht naar zich had toegetrokken, begon voor veel Roemenen echter de ellende. Terwijl veel Roemenen in grote armoede leefden en in de rij moesten staan voor de meest basale levensmiddelen spendeerde Ceauşescu bergen geld aan de restauratie van de historische binnenstad van hoofdstad Boekarest en bouwde hij een gigantisch paleis. De huizen van de gewone Roemenen waren veelal onverwarmd, in de krant was geen kritisch geluid te horen en de beste banen gingen naar vertrouwelingen en familieleden van Ceauşescu.

December 1989 draait de zaak in Roemenië echter om. Als de overheid probeert dominee Lásló Tökays uit Roemenië te deporteren wordt in de plaats TimisŸoara fel geprotesteerd. De veiligheidsdienst levert dagenlang strijd met de bevolking en doodt veel van de demonstranten maar kan niet verhinderen dat de demonstraties overslaan naar hoofdstad Boekarest.

Op de vlucht

Roemeense demonstranten
Roemeense demonstranten
Op 22 december houdt Ceauşescu in de hoofdstad een toespraak. De gedrilde bevolking juicht de dictator aanvankelijk toe, maar tijdens de toespraak draait de stemming om en keert de bevolking zich tegen hun leider. Ceauşescu geeft de Securitate (Roemeense geheime staatsveiligheidspolitie) opdracht het vuur te openen op de demonstranten die de kantoren van de dictator bestormen. Het leger kiest dan de kant van de demonstranten waardoor Ceauşescu en zijn vrouw Elena de volgende ochtend per helikopter vluchten. Als de brandstof van de helikopter op is landt de piloot en wordt er een auto gevorderd. Later die middag wordt Ceauşescu herkend en gearresteerd.

Nicolae en Elena Ceausescu tijdens het procesNicolae Ceauşescu en zijn vrouw Elena worden tijdens een schijnproces ter door veroordeeld en op Eerste Kerstdag 1989 op een militaire basis in Târgoviste geëxecuteerd. De dictator en zijn vrouw worden veroordeeld omdat ze opdracht hebben gegeven 60.000 Roemenen te doden. Het proces wordt gefilmd en de levenloze lichamen van Nicolae en Elena zijn wereldwijd op de televisie te zien. Later blijkt dat de getoonde executie in scène is gezet en dat de echte executie al iets eerder plaatsgevonden heeft.

Na Ceauçescu

De dictator wordt opgevolgd door Ion Iliescu die tijdens het bewind van Ceausescu lid was van de communistische partij maar zich na de revolutie ontwikkelde tot een sociaal-democratisch politicus. In 1990 werd hij democratisch gekozen tot president. Hij bleef toen president tot 1996 en werd in 2000 herkozen. In december 2004 liep zijn tweede termijn af.

De Roemeense Revolutie is de enige revolutie in het Oostblok waar de omverwerping van het communistisch regime gewelddadig verliep. De exacte hoeveelheid doden is onbekend. Geschat wordt dat in Roemenië in december 1989 ongeveer 1104 mensen gedood werden als gevolg van de omwenteling.

Laatste toespraak Nicolae Ceausescu

Op 22 december 1989 spreekt de Roemeense dictator het volk voor het laatst toe. Aan het begin van de toespraak juicht de bevolking Ceausescu nog volop toe, maar na enige tijd slaat de stemming om en wordt er geroepen om het aftreden van de dictator.

Historiek is een onafhankelijk online geschiedenismagazine voor een breed publiek. We willen geschiedenis en actualiteit met elkaar verbinden en geschiedenisverhalen gratis toegankelijk maken. Steun ons werk

Recent gepubliceerd

Reageer

Abonneer
Stuur mij een e-mail bij
guest
0 Reacties
Oudste
Nieuwste Meest gestemd
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties

Gratis geschiedenismagazine

Ontvang, net als ruim 53.000 anderen, iedere week de gratis nieuwsbrief van Historiek:
0
Reageren?x
×