Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

Selectie week 14

Aan ons is niets meer te zien

Wat gebeurt er als je als wit persoon door het leven gaat, maar je familiegeschiedenis iets anders vertelt? De Surinaamse grootmoeder van Liesbeth Smit praatte nauwelijks over haar land van herkomst; het leven was hier en nu, en het liefst zo Nederlands mogelijk. Aan de hand van herinneringen en fotoboeken, archief- en literatuuronderzoek, gesprekken met hervonden familieleden en een bewogen bezoek aan Paramaribo, wordt dat verleden alsnog springlevend.

Bekijk boek

De lange bevrijding van Nederland

September 1944 – juni 1945
Nergens in West-Europa duurde de bevrijding langer dan in Nederland. Nergens ook was die bevrijding zo versnipperd. Meter voor meter veroverden de geallieerden brokstukken Nederland op de Duitsers, negen slopende maanden lang. In het massale oorlogsgeweld betaalden burgers vaak de hoogste prijs. Verdriet en vreugde lagen dicht bij elkaar. Op de ene plek was de verwoesting totaal, een paar honderd meter verderop bleven de geweren stil.

Bekijk boek

Eindelijk vrij

Hoe vrouwen in het Romeinse Rijk de slavernij achter zich lieten
Dat het Romeinse Rijk voor een groot deel draaide op slavenarbeid is algemeen bekend. Veel minder mensen weten dat er in de Oudheid ook veel vrijgelatenen waren. Hoewel deze ex-slaven een belangrijke en bijzondere positie in de samenleving innamen, is over hen maar weinig bekend, en dat geldt zeker voor de vrijgelaten vrouwen. Op basis van uniek onderzoek naar grafteksten en afbeeldingen die door of voor deze vrouwen zijn gemaakt, schetst Emily Hemelrijk in dit boek een fascinerend beeld van hun ambities, mogelijkheden en beperkingen.

Interview: Hoe voormalige vrouwelijke slaven hun plek opeisten in het Romeinse Rijk

Bekijk boek

Nederlandse bestuurders tijdens de Tweede Wereldoorlog

Trouw aan volk, vijand en vaderland
Tijdens de bezettingsjaren ging het dagelijks werk van de meeste gezagsdragers door. De veldwachter deed zijn ronde, burgemeester en wethouders bespraken bouwaanvragen en de rechter veroordeelde fietsendieven. Met dit verschil dat de oorlog hun werkzaamheden en besluiten plots politiek maakte.

Bekijk boek

Oorlog zonder genade

Nederlandse militaire geestelijken in Indonesië, 1945-1949
God had Nederland geroepen om de koloniale orde te herstellen, zo luidde de boodschap van de vierhonderd predikanten en aalmoezeniers die de Nederlandse troepen vergezelden tijdens de Indonesische Onafhankelijkheidsoorlog (1945-1949).

Fragment: Aalmoezenier verzweeg oorlogsmisdaad na aanval op Pesing (1946)

Bekijk boek

Op de schouders van reuzen

Tien grote denkers die je helpen de wereld te begrijpen
In Op de schouders van reuzen presenteert de Duitse bestsellerauteur Michael Schmidt-Salomon met veel enthousiasme tien grote denkers die onmisbaar zijn om de wereld van nu te begrijpen. Hij voert de lezer mee langs de belangrijkste ideeën van Charles Darwin, Albert Einstein, Marie Curie, Karl Marx, Friedrich Nietzsche en andere belangrijke denkers. Volgens de auteur zijn zij de influencers aan wie we ons moderne wereldbeeld te danken hebben.

Bekijk boek

Over de rand laait het vuur

Mijn ouders en de oorlog
Miep van der Velde en Henk van der Heijden bewogen zich tijdens de Tweede Wereldoorlog aan de verkeerde kant van het politieke spectrum. Die keuze wierp een schaduw over hun leven en dat van hun gezin. De gangbare reactie op zo’n oorlogsverleden is zwijgen, ontkennen of vluchten. Chris van der Heijden doet het tegenovergestelde en verdiept zich minutieus in de levens van zijn ouders.

Bekijk boek

Soldaat-hovenier

Beeldroman
Alois, een Vlaamse hovenier, neemt in 1914 afscheid van zijn geliefde Clothilde om te gaan vechten tegen de vijand. Joris Vermassen schreef en tekende dit liefdesverhaal, geïnspireerd door het dagboek van zijn grootvader. Een verstilde geschiedenis in een wondermooi stukje Frankrijk, over fysiek en mentaal gehavende mensen, over eenzaamheid en vriendschap, en over de helende kracht van natuur en kunst.

Bekijk boek

Tijd is hoop

Alle essays over de tijd
Van wie is deze tijd? In essays over filosofie, kunst en literatuur reflecteert Joke Hermsen over de tijd en houdt ze een vurig pleidooi voor de subjectieve tijd van Kairos. Ze vindt deze Griekse god van ‘het juiste ogenblik’ terug in het werk van o.a. Erasmus en Arendt en verbindt het aan begrippen als hoop, moed en creativiteit. Ze verkent ook het belang van rust en aandacht voor het denken.

Bekijk boek

Verdreven naar de zee

Verhalen van Vietnamese bootvluchtelingen in Nederland
Er wonen momenteel ruim 25.000 personen van Vietnamese afkomst in Nederland. Velen van hen ontvluchtte hun land per boot en kwamen tussen 1977 en 1991 vanuit opvangkampen in Zuidoost-Azië hier terecht. In verdreven naar de zee delen Vietnamese bootvluchtelingen voor het eerst in jaren hun persoonlijke ervaringen, die ze vaak nog nooit met hun eigen kinderen hebben besproken.

Bekijk boek

Volk van de ventweg

Reizigers in Drenthe
Al eeuwenlang trekken mensen op zoek naar werk of handel dwars door Drenthe. Trekarbeiders die in de turfwinning werken, kiepkerels die met hun koopwaren langs de deuren gaan en ambachtslieden zoals koperslagers en stoelenmatters. Samen spelen ze een belangrijke rol in het economisch leven op het Drentse platteland. Als vanaf 1854 steeds meer wegen worden aangelegd, doet de woonwagen zijn intrede.

Fragment: Woonwagenwet van 1968 veroorzaakte diep wantrouwen in de overheid

Bekijk boek

Wereldsteden van de Lage Landen

Stadsgeschiedenis van Nederland en België
Steden: ze bruisen van economische dynamiek, vormen het kloppend hart van culturele ontwikkeling en zijn dé plek waar mensen en ideeën samenkomen. De stad vormt een knooppunt van verbindingen met de rest van de wereld – en juist dat maakt steden zo interessant. In Wereldsteden van de Lage Landen vertellen Nederlandse en Belgische historici over vijftig steden die bij uitstek een ‘wereldstad’ waren.

Bekijk boek