Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 24 | Signalementen week 26 >>>

Selectie week 25

De ‘grouwelyke misdaad’ van een Surinaamse plantagehouder en zijn dochter

Op 29 juli 1774 werden de 54-jarige Johan Godard Biertempel, vooraanstaand burger en schepen van de stad Helmond, en zijn 25-jarige dochter Petronella Cornelia veroordeeld wegens incest. Hij werd gewurgd, zij kreeg vijftig jaar tuchthuis opgelegd. Geïntrigeerd door dit opmerkelijk vonnis reconstrueerde historicus Henk Roosenboom het levensverhaal van vader en dochter.
De H. Antonius Abtkerk in Scheveningen
De Heilige Antonius Abtkerk is een uniek twintigste-eeuws monument in Scheveningen. Het exterieur is sober en zakelijk vormgegeven. Het interieur vormt, mede door zijn vele schitterende emailmozaieken en de in art-decostijl uitgevoerde glas-in-loodramen en het bronswerk, een verrassend gesamtkunstwerk. De auteur beschrijft aan de hand van archiefmateriaal en een groot aantal foto’s de ontstaansgeschiedenis van de kerk, de binding met Scheveningen, de kunsthistorische waarde en de onderliggende symboliek van het interieur.
Een fellere zon (roman)
Tegenstellingen verscheuren Rome. Het gezag van de senaat wordt ondermijnd door rijke magnaten, die meer macht willen. De oude politieke garde wordt bedreigd door een nieuwe lichting, die leunt op het volk. In de beursarena drijven tribunen handel op leven en dood, ter vermaak van het volk maar voor het financiële gewin van de grote bedrijven. In deze explosieve situatie keert Julius Caesar terug. Hij is de held van het volk, de vijand van de senaat en de hoop van magnaten. Hij wil de verkiezingen winnen en de Romeinse politiek veranderen. Hij is populair als bedenker van de implantaten die de Romeinse burgers sinds een aantal jaren in hun hoofd dragen. Daarmee kunnen ze overal met elkaar communiceren en toegang krijgen tot een wereld waarin ze hun fantasieën en illusies uitleven. Maar wat zal Caesar doen als hij de macht heeft?
Een passie voor precisie
Frederik Kaiser was Nederlands grootste sterrenkundige van de negentiende eeuw. In de meer dan veertig jaar waarin hij aan de Leidse universiteit verbonden was, schopte hij het van simpel observator tot hoogleraar en zelfs tot rector magnificus. Hij slaagde erin de plaatselijke sterrenwacht te veranderen in een observatorium waar uiterst nauwkeurige waarnemingen werden verricht, die binnen- en buitenlandse astronomen met ontzag vervulden.
Het boek van de kleine dieren (en de wat grotere)
Voor mooie of interessante dieren hoef je niet naar de andere kant van de wereld, ze zijn ook hier overal te vinden, als je maar goed kijkt. Zelfs het nietigste groenstrookje kan al grappige soorten opleveren. Wat te denken van ons zevenstippelig lieveheersbeestje of de tuinslak?
Het geluid van geweld
Begin 2022 was het al dan niet schrappen van het woord ‘bersiap’ in een expositie van het Rijksmuseum aanleiding tot Kamervragen, het starten van juridische procedures tegen het museum en een ongemeen fel publiek debat over een woord dat tot dan toe alleen bekend was binnen de Indische gemeenschap. Dit boek levert achtergronden en verdieping bij deze discussie.
Bespreking: Boek helpt ‘misverstanden’ over ‘bersiap-tijd’ Indonesië uit de wereld
Historische atlas van misdaad en straf. Nederlanders over de schreef
Een samenleving kan niet zonder regels. Maar wat te doen met hen die zich daar niet aan houden? Daarover gaat de Historische atlas van misdaad en straf. Tweeduizend jaar geleden, in de tijd van Romeinen en Germanen, worden misdaden in eigen kring bestraft. Pas in de loop van de middeleeuwen krijgt de overheid geleidelijk een rol. Strafbare feiten zijn niet meer alleen schendingen van de belangen van privépersonen, maar ook aanslagen op de rechtsorde, waarover de overheid moet waken.
Fragment: Dieren voor de rechter
In soldatenlaarzen
Dit zijn de rauwe, eerlijke verhalen over de oorlog die meestal alleen worden gedeeld met kameraden die iets vergelijkbaars hebben meegemaakt. Door de ogen van de mannen en vrouwen die overzee hebben gevochten, van Vietnam tot Irak en Afghanistan, krijgen we een zeldzame blik op wat het betekent om een uniform te dragen, en hoe het echt is om onder vuur te liggen, kameraden te zien sneuvelen en om thuis te komen en het ‘gewone’ leven weer op te pakken.
Liefde in tijden van haat
Tussen 1929 en 1939 is er in Europa steeds meer haat, toch is er ook veel liefde. Terwijl velen genieten van de roaring twenties vluchtten anderen noodgedwongen weg uit Duitsland. ‘Liefde in tijden van haat’ door Florian Illies is opnieuw een opwindende reis naar het verleden die leest als een commentaar op ons chaotische heden. Hij neemt ons mee naar de jaren dertig van de vorige eeuw.
Nastja’s tranen
Als Natascha Wodin in 1992 naar Berlijn verhuist zoekt ze een werkster. Haar keuze valt op een schuchtere vrouw uit Oekraïne, het geboorteland van haar moeder die in de Tweede Wereldoorlog als dwangarbeider naar Duitsland werd gedeporteerd. De schoonmaakster, Nastja, had in Oekraïne een goede baan als civiel ingenieur. Maar na het uiteenvallen van de Sovjet-Unie verzandt haar land in chaos en economische malaise – ze ontvangt haar laatste salaris in de vorm van een zak rijst. Net als vele Oost-Europeanen zoekt Nastja haar heil in het herenigde Duitsland.
Van klein tot groots: Charles Darwin

Dit boek is onderdeel van de serie ‘Van klein tot groots’, waarmee kinderen én volwassenen de levensverhalen ontdekken van belangrijke personen uit de wereld van muziek, wetenschap, sport, literatuur, kunst en filosofie. Bijzondere en inspirerende mensen zoals Charles Darwin, van wie we veel kunnen leren. Elk deel laat zien hoe hun leven begon met een grote droom en leidde tot een prominente plek in de wereldgeschiedenis.