Wekelijks verschijnen er nieuwe geschiedenisboeken. Van lijvige studies tot publieksboeken en van naslagwerken tot historische strips. Op Historiek plaatsen we veel voorpublicaties en we bespreken zoveel mogelijk titels, maar alles bespreken is ondoenlijk. Daarom hebben we de rubriek ‘signalementen’. Hier plaatsen we wekelijks een bericht met daarin recent verschenen en besproken titels.

<<< Signalementen week 41 | Signalementen week 43 >>>

Selectie week 42

De Kesslers
Een familiegeschiedenis van olie en staal
De familie Kessler bracht de grondleggers voort van twee van de grootste Nederlandse ondernemingen: Koninklijke Shell en Hoogovens. Daarmee stond ze aan de basis van een nieuwe wereld, gebouwd op olie en staal. In Nederlands-Indië hoopten de Kesslers rijk te worden, maar hun plannen voor plantages en andere ondernemingen liepen op niets uit en eindigden steevast in ruzie. Dit veranderde toen pater familias August Kessler in 1892 op Sumatra de eerste petroleum voor de Koninklijke aanboorde.
Fragment: De opkomst van de oliebaronnen (en de auto als vooruitgangssymbool)
Bekijk boek

De leegte voorbij
Op zoek naar een verhaal dat ons verbindt
De afgelopen decennia zijn we in Nederland in buitengewoon rap tempo geseculariseerd. Binnen twee generaties namen wij afscheid van kerken en zuilen die als onderdrukkend en patroniserend ervaren werden. Ook van grote politieke ideologieën namen wij afscheid. Dat heeft een ongekende vrijheid opgeleverd om te worden wie je wilt zijn. De keerzijde van de bevrijding van religies en ideologieën is een leegte die op het persoonlijke en maatschappelijke vlak gevoeld wordt.
Bekijk boek

De scheiding die niemand wilde
Nederland en België, de vereniging en de breuk 1815-1839
Nog geen twee eeuwen geleden vormden Nederland, België en Luxemburg enige tijd één staat; een episode die in ons collectieve geheugen inmiddels ver is weggezakt. In 1830 viel het jonge koninkrijk alweer uiteen en kreeg Nederland er een nieuw buurland bij: België. In dit boek wordt een reconstructie geboden van de turbulente gang van zaken van dag tot dag. Nu Vlaanderen en Wallonië steeds verder uit elkaar drijven, dringt zich opnieuw de vraag op: waarom wilde het Zuiden zich destijds van het Noorden afscheiden?
Bekijk boek

De wereldgeschiedenis in twaalf bonen
Bonen: een oeroude gewas dat op cruciale momenten de loop van de geschiedenis heeft bepaald. Culinair schrijver en historicus Joël Broekaert dook diep in deze geschiedenissen en brengt in dit boek zijn mooiste verhalen bijeen. Bonen hebben de mens vanaf diens vroegste bestaan gevoed, bonen waren de motor achter de vroegste landbouwrevolutie, de tuinboon hielp Europa door de donkerste dagen van de Middeleeuwen en de zwarte-ogenboon werd meegenomen door tot slaaf gemaakte Afrikanen, en groeide daardoor uit tot het symbool van de Zwarte Amerikaanse emancipatie.
Bekijk boek

Herinneringen aan mijn jeugd
1943-1963
De herinneringen van de 80-jarige Maarten van Rossem geven een bijzondere en ontroerende inkijk in het leven van de jonge Maarten en het gezin Van Rossem, met zus Sis en broer Vincent. Bepalende gebeurtenissen in zijn vormende jaren zijn de oorlog in Wageningen, het logeren bij de grootouders, de niet zo prettige lagereschooltijd, de scheiding van zijn ouders, de eerste liefde, de ontgroening en de keuze voor de studie geschiedenis.
Bekijk boek

Het jaar 1000
Nederland in het midden van de Middeleeuwen
De eeuwen tussen 900 en 1100 zijn een belangrijke overgangsperiode in de geschiedenis van wat nu Nederland is. Het gebied verandert ingrijpend qua landschap, bevolking, bebouwing, taal en cultuur. Het wordt beter bereisbaar. Deze veranderingen creëren een Nederland dat herkenbaar is voor bezoekers van nu, met dijken om ontgonnen land, een burcht na elke rivierbocht en kerktorens aan de horizon.
Fragment: Het jaar 1000 – Nederland in het midden van de Middeleeuwen
Bekijk boek

Hou-Zee!
Dreggen in de beerput van een nationaalsocialistische familie
Anders dan het na de bevrijding van Nederland graag omarmde geschiedbeeld wil, vormden de leden van de NSB en haar nevenorganisaties zowel voor als tijdens de oorlogsjaren vaker wel dan niet juist de ‘ruggengraat’ van de maatschappij. Evenmin vormden deze NSB’ers een van de rest van de maatschappij strikt afgescheiden ‘foute’ enclave. In brede kringen van ‘arisch’ Nederland en ook bij de zelfbenoemde Joodse elite zoals belichaamd in de Joodsche Raad, zetten na de Duitse inval in 1940 aanpassing en collaboratie de toon en effenden het pad voor de deportatie van honderdduizend Joodse Nederlanders.
Bespreking: Dreggen in de beerput van een nationaalsocialistische familie
Bekijk boek

Káasi, de rebellenleider
Het vroege verzet tegen de slavernij in Suriname
Al lang voordat het debat over de slavernijafschaffing op gang kwam, voerden aan het begin van de achttiende eeuw slaafgemaakten in Suriname een heftige strijd voor hun vrijheid. Vele slaafgemaakten wisten weg te komen van de plantages en vestigden zich in de jungle van Suriname. Tot deze groep, die marrons worden genoemd, behoorde Kaási, leider van de ‘Kaásimarrons’ en aanvoerder van een vijfig jaar durende guerillastrijd tegen de Nederlandse plantagehouders.
Fragment: De Kaásimarrons en hun verzet tegen slavernij in Suriname
Bekijk boek

Macht en onmacht
Politicus in een verdeeld land
In dit boek blikt Gert-Jan Segers op een openhartige manier terug op zijn enerverende Haagse jaren, maar kijkt ook vooruit. Eerlijk onderzoekt hij zichzelf, de politiek en het veranderende Nederland. Hij is een telg uit een orthodox-gereformeerd gezin en een bevlogen wereldverbeteraar. Als campagneleider van de ChristenUnie keek hij najaar 2012 partijleider Arie Slob na, die door de gangen van theater Carré op weg was naar de tv-lampen van het lijsttrekkersdebat.
Bespreking: De waarheid van Gert-Jan Segers
Bekijk boek

NeusWijzer
Geuratlas van de Lage Landen
Geuren kleuren onze levens. Ze geven smaak en brengen herinneringen tot leven. Geuren verleiden, brengen verlangens teweeg, roepen op tot walging of angst. Geuren hebben en geven betekenis. Maar wat weten we eigenlijk van geur? Over welke woorden beschikken we om onze reukervaringen uit te drukken? Wat zijn typisch Nederlandse geuren? Bestaat er zoiets als geurerfgoed? En wat als je (ineens) niets meer kunt ruiken?
Fragment: Bestaat er zoiets als geurerfgoed?
Bekijk boek

Op veler verzoek
Inclusieve politiek in Nederland (1780-1860)
De Nederlandse politiek van enkele eeuwen geleden was inclusiever dan we denken. Rond 1800 beleefde Nederland roerige tijden: het waren jaren van revolutie, strijd tegen Oranje en de Belgische Opstand. Tegen deze achtergrond namen individuen en groepen die niet behoorden tot de stedelijke, protestantse, mannelijke bestuurselite toch volop deel aan het politieke proces. Zij deden dat door gebruik te maken van het belangrijkste politieke instrument van hun tijd: verzoekschriften en petities.
Bekijk boek

Talen van geweld
Stilte, informatie en misleiding in de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog, 1945-1949
Hoewel al langer bekend is dat de Indonesische onafhankelijkheidsoorlog veel gewelddadiger was dan algemeen door het Nederlandse publiek werd aangenomen, domineerde lange tijd de neiging om de omvang en de aard van dit geweld te relativeren, te negeren of te rechtvaardigen.
Bespreking: Indonesië-oorlog één grote doofpot
Bekijk boek